Του Μιχάλη Πετρόπουλου*
Κάθε προσπάθεια αλλαγής ενός παγιωμένου συστήματος, ακόμα κι αν πανθομολογουμένως έχει ευδιάκριτα τα σημάδια της κόπωσης και της τελμάτωσης, προκαλεί την αντίδραση μερίδας των μελών του ιδίου του συστήματος, τα οποία λόγω αδρανείας δεν είναι διατεθειμένα να «ξεβολευτούν», παρά το ότι κι αυτά διαπιστώνουν την πτωτική εξέλιξη του.
Από τον κανόνα αυτό δεν θα μπορούσε να ξεφύγει και η πρόταση για το Νέο Λύκειο, όπως αυτή διατυπώθηκε από τον υπουργό Παιδείας Κ. Γαβρόγλου, στις αρχές του Σεπτεμβρίου. Παρά το γεγονός ότι στη συνέντευξη ακούστηκαν σκληρές αλήθειες, όπως σχολίασα σε προηγούμενο άρθρο (βλ. «Οι σκληρές αλήθειες που είπε ο Κ. Γαβρόγλου», «Η Αυγή», 19.9.2018), αρκετοί εκπαιδευτικοί προτίμησαν την εύκολη και γενικόλογη κριτική, ιδίως στο ζήτημα των εξάωρων μαθημάτων στη Γ’ Λυκείου, αναδεικνύοντας τις αντιφάσεις που προκύπτουν στον λόγο και στην πράξη τους.
Ας επισημανθούν εδώ μερικές από αυτές τις αντιφάσεις:
1. Σχεδόν όλοι οι εκπαιδευτικοί, που διδάσκουν στην κρίσιμη Γ’ Λυκείου μαθήματα προσανατολισμού, διαμαρτύρονται ότι ο διδακτικός χρόνος δεν επαρκεί, δεν προλαβαίνουν να κάνουν εργαστήρια ή λοιπές δράσεις κ.λπ. Τώρα που οι ώρες διδασκαλίας αυξάνονται, γκρινιάζουν ότι είναι πολλές! Πλέον, υπάρχει η άνεση και η ύλη να διδαχθεί σε όσο βάθος χρειάζεται και εργαστήρια να πραγματοποιηθούν (ένα από τα μόνιμα αιτήματα των καθηγητών φυσικών επιστημών -και θεωρώ ότι πρέπει να ενταχθούν στο προβλεπόμενο εξάωρο) κι ό,τι μπορεί να φανταστεί ο φιλότιμος εκπαιδευτικός, που επιθυμεί να προβάλει με κάθε διαθέσιμο μέσο τη διδακτέα ύλη. Και ουδείς, πλέον, θα μπορεί να επικαλεστεί τα στενά χρονικά περιθώρια ως δικαιολογία για τη δική του αδράνεια.
2. Όλοι οι εκπαιδευτικοί παραδέχονται ότι η Γενική Παιδεία στις δυο τελευταίες τάξεις του Λυκείου έχει ακυρωθεί, λόγω της επικέντρωσης των μαθητών σε συγκεκριμένα μαθήματα, στα οποία θα διαγωνιστούν για την εισαγωγή τους στα ΑΕΙ, και ότι τα μαθήματα γενικής παιδείας απλώς γεμίζουν το ωρολόγιο πρόγραμμα. Τώρα, που καταβάλλεται η προσπάθεια να αξιοποιηθούν οι διαθέσιμες διδακτικές ώρες στο έπακρον, γκρινιάζουμε ότι τα παιδιά μας δεν θα «πάρουν» γενική παιδεία! Οποίος φαρισαϊσμός! Εμείς οι ίδιοι, οι συνυπεύθυνοι της απαξίωσης μαθημάτων (ας μη αυτο-εξαιρούμαστε οι εκπαιδευτικοί των ευθυνών μας), διαμαρτυρόμαστε γιατί θα αλλάξει η κατάσταση!
3. Μεγάλο ποσοστό εκπαιδευτικών διαμαρτύρεται ότι οι εξετάσεις ακυρώνουν την εκπαιδευτική διαδικασία, ότι αφαιρείται από το μάθημα η ουσία του, ασχολούμενοι, μαθητές τε και εκπαιδευτικοί, με το τι θα είναι ή δεν θα είναι στην εξεταστέα ύλη και λοιπά σχετικά. Τώρα που αφαιρούνται κάποια μαθήματα από τα εξεταζόμενα -όχι τα διδασκόμενα- δριμείες επιθέσεις ότι τα μαθήματα αυτά επί της ουσίας καταργούνται! Ακόμα και αν οι ώρες τους αυξάνονται στο ωρολόγιο πρόγραμμα! Δεν μας ενδιαφέρει αν είναι μονόωρο το μάθημα, αρκεί να εξετάζεται στο τέλος… Άβυσσος…
4. Πλείστοι όσοι εκπαιδευτικοί διαμαρτύρονται ότι οι μαθητές προσέρχονται στα Γυμνάσια χωρίς εφόδια από τα Δημοτικά, στα Λύκεια χωρίς εφόδια από τα Γυμνάσια, στα ΑΕΙ χωρίς εφόδια από τα Λύκεια και πάει λέγοντας. Προσπαθείς να βάλεις μια τάξη στα πράγματα (και δεν αλλάζουν σε μερικούς μήνες τα στραβά δεκαετιών) κι αμέσως επιθέσεις ότι το σχολείο χάνει τον παιδαγωγικό του χαρακτήρα, ότι η εκπαίδευση προτάσσεται της παιδείας (γίνεται παιδεία χωρίς εκπαίδευση, ιδίως στις μεγάλες βαθμίδες;) και λοιπά σχετικά. Ας αποφασίσουμε, θέλουμε ή δεν θέλουμε ομαλή μετάβαση από τις απαιτήσεις της χαμηλότερης κλίμακας σε εκείνες της υψηλότερης ή όχι; Είναι δυνατόν να αποσυνδεθεί μια βαθμίδα από την προηγούμενη ή την επόμενη; Κι αν ναι, πώς;
Θα μπορούσε να συνεχίσει κάποιος και με άλλες αντιφάσεις, αλλά δεν έχει και ιδιαίτερο νόημα. Το ερώτημα είναι απλό και σαφές: αυτό που όλοι δεχόμαστε ότι έχει φθάσει στα όρια της πλήρους απαξίωσης, θέλουμε να το αλλάξουμε, ναι ή όχι; Αν όχι, ας μείνουμε σε αυτά που έχουμε κι ας μη διαμαρτυρόμαστε γιατί βιώνουμε στις αίθουσες την απογοητευτική πραγματικότητα. Αν ναι, ας συζητήσουμε πώς θα τα αλλάξουμε. Με προτάσεις και σκέψεις, εντός της πραγματικότητας. Με στείρα άρνηση δεν πρόκειται να αλλάξει τίποτα. Κι εδώ υπάρχει μια πρόταση, βασισμένη στη σχολική -κι όχι μόνο- καθημερινότητα, με τα θετικά της και τα αρνητικά της. Ας την επεξεργαστούμε, εφόσον δεν υπάρχει άλλη.
Είναι δεδομένο ότι τόσο ο υπουργός Παιδείας όσο και οι παράγοντες του υπουργείου δέχονται πιέσεις προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση, πριν την τελική κατάθεση της πρότασης για το Νέο Λύκειο, προκειμένου να ικανοποιηθούν απαιτήσεις ομάδων, λογιστικού κατά βάση χαρακτήρα. Όσες πιέσεις έχουν λογική βάση, ας συζητηθούν. Όμως, το υπουργείο Παιδείας οφείλει να προχωρήσει, τολμώντας να διαρρήξει την παγιωμένη πρακτική της μεταφοράς των αποφάσεων στους επόμενους. Η αναβλητικότητα, ως πολιτική επιλογή, μας έφθασε στο μη περαιτέρω. Ας το τολμήσουμε, λοιπόν.
* Ο Μιχάλης Πετρόπουλος είναι φυσικός στη Μέση Εκπαίδευση, MSc, υποψήφιος δρ ΕΑΠ
ΜΟΤΟ
Το υπουργείο Παιδείας οφείλει να προχωρήσει, τολμώντας να διαρρήξει την παγιωμένη πρακτική της μεταφοράς των αποφάσεων στους επόμενους
Τα κείμενα που φιλοξενούνται στην ενότητα ΑΠΟΨΕΙΣ του παρόντος ιστοχώρου, δημοσιεύονται αυτούσια και εκφράζουν τις απόψεις των συγγραφέων τους και όχι της Δημοτικής Ραδιοφωνίας Τρίπολης ή της ΔΕΠΕ Τρίπολης.
