«Φύλαξη – ανάδειξη – προστασία Βυζαντινών αρχαιοτήτων Κορινθίας – Αργολίδας – Αρκαδίας»
Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού», που χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, άρχισε να υλοποιείται στον τομέα του Πολιτισμού από τα μέσα του προηγούμενου έτους. Η 25η Εφορεία, αφού καθόρισε τις περιοχές παρέμβασης και στους τρεις νομούς αρμοδιότητάς της και προσδιόρισε τον απαιτούμενο αριθμό και τις ειδικότητες απασχολουμένων, δέχτηκε προτάσεις από Μη Κερδοσκοπικές Οργανώσεις (Μ.Κ.Ο.), τις οποίες διεβίβασε στην Ειδική Υπηρεσία Τομέα Πολιτισμού (Ε.Υ.ΤΟ.Π.) για αξιολόγηση.
Οι προτάσεις αξιολογήθηκαν σύμφωνα με τα κριτήρια των προσκλήσεων συμμετοχής και επελέγη η Ένωση Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Κορινθίας (Ε.Π.Ε.Κ.) για την υλοποίηση του φυσικού αντικειμένου της Πράξης «Φύλαξη – Ανάδειξη – Προστασία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Κορινθίας – Αργολίδας – Αρκαδίας».
Το έργο εκτελείται στο πλαίσιο του Μνημονίου-Συμφώνου Συνεργασίας της Εφορείας μας με την Ε.Π.Ε.Κ. με στόχο την ενίσχυση της απασχόλησης στις περιοχές παρέμβασης και αναμενόμενα αποτελέσματα τη φύλαξη, ανάδειξη και προστασία βυζαντινών αρχαιοτήτων, την ενίσχυση της ιδέας εθελοντισμού και την κοινωνική προσφορά για την προβολή των πολιτιστικών χώρων.
Ο προβλεπόμενος χρόνος απασχόλησης των επτά μηνών επελέγη από την Υπηρεσία μας να περιλαμβάνει τις περιόδους αυξημένης επισκεψιμότητας των αρχαιολογικών χώρων και την περίοδο αντιπυρικής προστασίας, προκειμένου οι απασχολούμενοι να συμβάλουν αποτελεσματικά στην προστασία, την ανάδειξη και την προβολή των χώρων και των μνημείων. Η υλοποίηση του έργου ξεκίνησε τον Μάρτιο του 2013.
Στην Π.Ε. Κορινθίας εργατοτεχνικό προσωπικό πραγματοποιεί εκτεταμένες αποψιλώσεις στο Κάστρο Ακροκορίνθου, στις παλαιοχριστιανικές βασιλικές του Λεχαίου και του Κρανείου, στο Εξαμίλιον Τείχος, καθώς και σε άλλες αρχαιολογικές θέσεις εποπτευόμενες από την 25η ΕΒΑ (παλαιοχριστιανική βασιλική στη Σκουτέλα, απαλλοτριωμένα οικόπεδα περιοχής Κρανείου, οικόπεδο φερόμενης ιδιοκτησίας Γ. Ψωμά στην Αρχαία Κόρινθο), ενώ προσωπικό απασχολείται στη φύλαξη της βασιλικής Λεχαίου και του Κάστρου Ακροκορίνθου.
Στην Π.Ε. Αργολίδας ένας αρχαιολόγος, έξι εργάτες και δύο φύλακες εργάζονται σε τακτικούς καθαρισμούς σημαντικού αριθμού μνημείων: Κάστρο Ακροναυπλίας, Πύλη Σαγρέδου, Φρούριο Παλαμηδίου, Κάστρο Λάρισα Άργους, Κάστρο Κιβερίου, Στρατώνες Καποδίστρια (Βυζαντινό Μουσείο Αργολίδας), αλλά και σε ανασκαμμένα οικόπεδα εντός του Άργους (ΑΤΕ, ΟΤΕ, Φλώρου, Κεχαγιά – Μπελερή). Καθαρισμοί πρόκειται να γίνουν και στο Φρούριο Νέας Επιδαύρου (Πιάδας) και στο Κάστρο Θερμησίας. Παράλληλα, δύο φύλακες εργάζονται στο Βυζαντινό Μουσείο Αργολίδας (Στρατώνες Καποδίστρια) στο Άργος, δύο στο Κάστρο Λάρισα και ένας στο Κάστρο Ακροναυπλίας.
Στην Π.Ε. Αρκαδίας ένας αρχαιολόγος και ομάδα εργατών πραγματοποιούν καθαρισμούς, αποχωματώσεις και αποψιλώσεις σε δύο σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους, στο Κάστρο Μουχλίου, Δ. Τρίπολης και στον λόφο ‘Νησί’ Παραλίου Άστρους, Δ. Βόρειας Κυνουρίας, με ιδιαίτερα ικανοποιητικά αποτελέσματα. Στο Κάστρο Μουχλίου, σπουδαία πόλη-κάστρο της υστεροβυζαντινής περιόδου (14ος-15ος αι.), οι εργασίες έχουν επικεντρωθεί περιμετρικά του σημαντικότατου ναού της Παναγίας Μουχλιώτισσας, αναδεικνύοντάς τον, καθώς έως σήμερα ο ναός τόσο περιμετρικά όσο και στο εσωτερικό του δεν είχε καθαριστεί και χώματα και λίθοι μείωναν την ιστορική και αρχαιολογική αξία του. Στην κορυφή του λόφου ‘Νησί’ Παραλίου Άστρους, πάλι, με την κοπή της βλάστησης και την συλλογή απορριμμάτων το συγκρότημα οχυρών κατοικιών των εμπόρων αδελφών Ζαφειρόπουλου, του 18ου/19ου αιώνα, αποδόθηκε κατά τους καλοκαιρινούς μήνες στους επισκέπτες προς ασφαλή περιήγηση.
Τα αποτελέσματα της συνεργασίας μας με την ΕΠΕΚ μέχρι σήμερα είναι απολύτως θετικά, δεδομένου ότι πραγματοποιήθηκαν έγκαιρες προληπτικές δράσεις για την αποφυγή πυρκαγιών, καθαρίστηκαν οι αρχαιολογικοί χώροι σε πολύ μεγάλη έκταση, αναδείχτηκαν νέα αρχαιολογικά στοιχεία των μνημείων μετά τις αποχωματώσεις και οι απασχολούμενοι συνέβαλαν στη φύλαξη των χώρων.
Για την υλοποίηση του προγράμματος από την Υπηρεσία μας ορίστηκαν υπεύθυνοι οι κ.κ. Ν. Σιδηρόπουλος, Πολιτικός Μηχανικός (Π.Ε. Κορινθίας), Αν. Βασιλείου, Αρχαιολόγος (Π.Ε. Αργολίδας) και Μ. Αγρέβη, Αρχαιολόγος (Π.Ε. Αρκαδίας).
Δημήτρης Αθανασούλης
Αρχαιολόγος δρ.φ.
Διευθυντής 25ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων
