Η εικόνα της Παναγίας της Έλωνας στο Λεωνίδιο Κυνουρίας πανηγυρίζει το δεκαπενταύγουστο και ήδη στο ιστορικό μοναστήρι, με την θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Βρεφοκρατούσας, φτάνουν καθημερινά τις τελευταίες ημέρες κατά κύματα οι πιστοί για να προσκυνήσουν το εικόνισμα της κυρίας Θεοτόκου.
Η εικόνα της Έλωνας είναι αγιογραφία, καλυμμένη με χρυσό “πουκάμισο” κι αποδίδεται τον Ευαγγελιστή Λουκά, ενώ σύμφωνα με την παράδοση, η εικόνα βρέθηκε από βοσκούς σε απόκρημνη κι απρόσιτη θέση κι εντοπίστηκε γιατί κατά θαυμαστό τρόπο φωτιζόταν επίμονα το σημείο.
Στο εικόνισμα αυτό της Θεοτόκου αποδίδονται πολλά θαύματα, γι’ αυτό πλήθος από τάματα πιστών περιβάλουν το προσκυνητάρι.
Σήμερα 14 Αυγούστου το απόγευμα θα τελεστεί Μέγας πανηγυρικός εσπερινός και θα ακολουθήσει παράκληση και ιερά αγρυπνία, χοροστατώντας του σεβασμιωτάτου μητροπολίτου Μαντινείας & Κυνουρίας κ. Αλεξάνδρου.
Η Παναγία η Επισκοπιώτισσα πανηγυρίζει αυτές τις ημέρες με τη μεγάλη εμποροπανήγυρη στην Τεγέα. Πρόκειται για ένα βυζαντινό ναό μέσα στο αρχαιολογικό πάρκο της Παλαιάς Επισκοπής, όπου χιλιάδες πιστοί από την Μαντινεία θα δώσουν το παρόν, για να προσκυνήσουν τον επιτάφιο της Θεοτόκου, που αποτελεί δωρεά του μακαριστού πατριάρχου Ιεροσολύμων κυρού Γερασίμου.
Στις 9.30 την παραμονή του δεκαπενταύγουστου, θα τελεστεί η λιτάνευση του ιερού Επιταφίου της Παναγίας στο χώρο της φημισμένης εμποροπανήγυρης στην Παλαιά Επισκοπή.
Στου Θάνα, την παραμονή του δεκαπενταύγουστου στις 7.00 μ.μ. θα τελεστεί η ακολουθία των εγκωμίων της Θεοτόκου και στη συνέχεια θα γίνει περιφορά του Ιερού Επιταφίου της Παναγίας, στους δρόμους του χωριού.
Στην Νέα Επίδαυρο, βρίσκεται η ιστορική μονή Παναγίας Αγνούντος, ένα γυναικείο, μοναστηριακό συγκρότημα, που φυλάσσει την θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Αγνούντος.
Η Παναγία έλαβε αυτό το προσωνύμιο λόγω της θέσεως που βρίσκεται, πάνω σ’ ένα μικρό λόφο, όπου επιβλέπει όλη την περιοχή. Στο ιερό εικόνισμα της Αγνούντα, αποδίδονται θαυματουργές παρεμβάσεις της Παναγίας, γι’ αυτό το δεκαπενταύγουστο, χιλιάδες πιστοί με ευλάβεια προσέρχονται ζητώντας τη βοήθεια της Θεομήτορος.
Το δεκαπενταύγουστο αποτελούν παμμεσηνιακό προσκύνημα τα μοναστήρια της Δήμιοβας και της Βουλκανιώτισσας.
Χιλιάδες πιστοί συρρέουν στα δύο ιστορικά μοναστήρια της Μεσσηνίας, ζητώντας την βοήθεια και τη χάρη της Παναγίας.
Η Δήμιοβα είναι γυναικείο μοναστήρι και το όνομά της μονής είναι σλαβικής προελεύσεως και σημαίνει τόπος, στον οποίο φυτρώνει το αυτοφυές βολβώδες φυτό κρόκος.
Θησαυρός του μοναστηριού είναι η θαυματουργός εικόνα της Παναγίας της Δημιοβίτισσας, που φέρει την ονομασία “Ελπίς των Χριστιανών”. Το εικόνισμα θεωρείται σύμφωνα με τους βυζαντινολόγους έργο στα τέλη του 16ουμε αρχές του 17ουαιώνα και χαρακτηριστικό αυτού, είναι η πληγή με το ξεραμένο αίμα στο κεφάλι της Παναγίας, που προήλθε από κτύπημα με αιχμηρό όργανο.
Η εικόνα της Παναγίας της Τήνου βρέθηκε στις 30 Ιανουαρίου του 1823, έπειτα από πολλές προσπάθειες και “με την υπόδειξη της Παναγίας στη μοναχή Πελαγία”, στην ιστορική Μονή της «Κυράς των Αγγέλων», στο Κεχροβούνι.
Με Βασιλικό Διάταγμα του 1836, καθιερώθηκε ο εορτασμός της Παναγίας στην Τήνο να είναι οκταήμερος και να διαρκεί έως τα «εννιάμερα της Θεοτόκου», στις 23 Αυγούστου, όπου μέσα σε ατμόσφαιρα συγκίνησης, κατάνυξης και σεβασμού, ψάλλονται ύμνοι και εγκώμια, μπροστά στον επιτάφιο και την εικόνα.
Ο δρόμος που οδηγεί από το λιμάνι στο ναό του Ευαγγελισμού, όπου βρέθηκε η εικόνα, είναι η μεγαλύτερη απόδειξη της άρρηκτης σχέσης του ελληνισμού με την Ορθοδοξία.
Στην Τήνο παράλληλα με την εορτασμό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, οι Έλληνες τιμούν κι αυτούς που χάθηκαν, όταν οι Ιταλοί τορπίλισαν και βούλιαξαν την «Έλλη» μέσα στο λιμάνι του νησιού ανήμερα της Παναγιάς.
Η Παναγία Σουμελά αποτελεί το σύμβολο της ποντιακής πίστης, αν και η πρώτη ονομασία της θαυματουργής εικόνας ήταν Αθηνιώτισσα.
Την εικόνα της Σουμελά αγιογράφησε ο Ευαγγελιστής Λουκάς και μετά τον θάνατό του τη μετέφερε στην Αθήνα ο μαθητής του Ανανίας και τοποθετήθηκε σε περικαλλή ναό της Θεοτόκου. Έτσι αρχικά ονομάστηκε ως Παναγία η Αθηνιώτισσα. Στο τέλος του 4ου αιώνα (380-386 μ.Χ.), σύμφωνα με την παράδοση, η Παναγία η Αθηνιώτισσα εμφανίστηκε ως όραμα στους μοναχούς Σωφρόνιο και Βαρνάβα, στη Αθήνα, και τους κάλεσε στην εκκλησία.
Εκεί είδαν την εικόνα να σηκώνεται από το προσκυνητάρι, να βγαίνει από το παράθυρο και να πετάει προς τα ουράνια. Συγχρόνως, άκουσαν την Θεοτόκο να λέει: «Πηγαίνω στην Ανατολή. Προπορεύομαι στο όρος Μελά. Ακολουθήστε με…».
Οι μοναχοί την ακολούθησαν και στο όρος Μελά, στον Πόντο, όπου στάθηκε, κτίστηκε μεγάλος Ναός και Μονή. Έτσι η εικόνα πήρε την ονομασία Σουμελά από τη φράση «στου Μελά».
Ιδιαίτερος είναι ο εορτασμός του Δεκαπενταύγουστου στο ιστορικό μοναστήρι της Παναγίας στο Μικρόκαστρο, του δήμου Βοΐου. Κάθε χρόνο χιλιάδες πιστοί προσκυνούν την εικόνα της Παναγίας, που χρονολογείται από το 1603, ενώ εντύπωση προκαλεί η αναβίωση του εθίμου των προσκυνητών καβαλάρηδων από τη Σιάτιστα.Ο ναός της Παναγίας της Εκατονταπυλιανής βρίσκεται στην Παροικία, της Πάρου. Για το ναό υπάρχουν δύο ονομασίες: «Καταπολιανή» και «Εκατονταπυλιανή». Σύμφωνα με την παράδοση, η Κατοπολιανή έχει ενενήντα εννέα φανερές πόρτες, ενώ η εκατοστή είναι κλειστή και δεν φαίνεται. Η πόρτα αυτή θα φανεί και θα ανοίξει, όταν οι Έλληνες πάρουν την Πόλη.
Στη νότια Κεφαλονιά, κοντά στο χωριό Μαρκόπουλο, βρίσκεται ο ναός της Κοιμήσεως. Εκεί από τη γιορτή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρα στις 6 Αυγούστου, εμφανίζονται μέσα κι έξω από τον ναό μικρά φίδια. Είναι τα λεγόμενα «φίδια της Παναγίας». Σύμφωνα με την παράδοση αν κάποια χρονιά τα φίδια δεν παρουσιασθούν, είναι κακό σημάδι. Αυτό συνέβη το 1940 και το 1953, όταν το νησί δοκιμάσθηκε από τους σεισμούς.
Στο νησί της Αποκάλυψης, την Πάτμο, οι μοναχοί τηρούν το έθιμο του επιταφίου της Παναγίας, έθιμο με βυζαντινές καταβολές. Ο χρυσοποίκιλτος επιτάφιος της Παναγίας περιφέρεται στα σοκάκια του νησιού σε μεγαλοπρεπή πομπή, ενώ οι καμπάνες του μοναστηριού και των άλλων εκκλησιών ηχούν ασταμάτητα.
