Η ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΕΔΑΦΟΥΣ ΤΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ
«Δεν κληρονομήσαμε το έδαφος από τους γονείς μας, αλλά το έχουμε δανειστεί από τα παιδιά μας».
Το ανωτέρω είναι μία Αφρικανική παροιμία της φυλής των Μασάι.
Πρέπει λοιπόν να προστατεύεται το έδαφος για τη ζωή μας και για τις ζωές των μελλοντικών γενεών, μια και το έδαφος είναι ζωή.
Στο πλαίσιο της προστασίας του εδάφους περιέχεται η αναγνώριση του προβλήματος της εδαφικής υποβάθμισης και εν συνέχεια η χάραξη πολιτικής για επεμβάσεις. Αυτές όταν γίνουν σε πρώιμο στάδιο πραγματοποιούνται με λίγες δαπάνες.
Η Πελοπόννησος είναι μία ελληνική περιφέρεια, ιδιαίτερα ευαίσθητη στην υποβάθμιση του εδάφους της. Η υποβάθμιση του εδάφους επηρεάζει σημαντικά το νερό και τον αέρα.
Εμφανίζεται με πολλές αρνητικές εικόνες όπως η μείωση της γονιμότητας του εδάφους, οι επιπτώσεις στη βιοποικιλότητα, ο περιορισμός κατακράτησης νερού, διαταραχή των κύκλων αερίων και θρεπτικών υλών, η αλάτωση , η αυξανόμενη ανυδρία, η μαζική διάβρωση.
Αυτή γίνεται κυρίως από ανθρωπογενείς παρεμβάσεις όπως η εκτεταμένη αποψίλωση των δασών, οι δασικές πυρκαγιές, η εντατική καλλιέργεια των πρανών, οι αμμμοληψίες στις εκβολές ποταμών και στους χειμάρρους.
Έτσι η προστασία του εδάφους είναι σημαντικό περιβαλλοντικό ζήτημα, παρά το ότι ακόμα δεν υπάρχουν κανονισμοί που να διέπουν τις χρήσεις του.
Η περιφέρεια Πελοποννήσου, στο πλαίσιο της έντονης εξωστρέφειας που την διακρίνει, συμμετέχει σε πολλά έργα και προγράμματα. Μεταξύ αυτών και σε αυτά πού έχουν στόχο τον περιορισμό και την απάλειψη της υποβάθμισης του εδάφους σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή θεματική στρατηγική για την προστασία του εδάφους.
Ένα από αυτά τα προγράμματα είναι και το LIFE 08ENV/IT/00428 Soilpro, το οποίο ξεκίνησε την 1η Ιανουαρίου 2010 και θα διαρκέσει 4 χρόνια μέχρι την 31 Δεκεμβρίου 2013.
Το έργο Soilpro χρηματοδοτείται από το Life (περιβαλλοντική πολιτική & Διακυβέρνηση και είναι προϋπολογισμού περίπου 1,5 εκατ.€.
Εταίροι του έργου είναι :
το CRA-ABP ινστιτούτο εδαφικών ερευνών,
το Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, τμήμα Γεωλογίας & Περιβάλλοντος,
η Περιφέρεια Σικελίας και
η Περιφέρεια Πελοποννήσου.
Εκπροσωπώντας τον Περιφερειάρχη κ. Πέτρο Τατούλη και την Περιφέρεια Πελοποννήσου παρευρέθηκα, από τις 15 μέχρι τις 17 Μαΐου στη Φλωρεντία, στη συνάντηση των μελών του προγράμματος, όπου εξετάστηκε η πρόοδος του προγράμματος και ορίστηκαν οι επόμενες δράσεις.
Ο στόχος του προγράμματος είναι η παρακολούθηση του εδάφους και η προστασία αυτού προς αποτροπή και περιορισμό της υποβάθμισης του.
Αυτό θα επιτευχθεί με τη συνεργασία μεταξύ τοπικών αρχών-ινστιτούτων έρευνας, μέσα σε ένα διεθνές περιβάλλον.
Θα ληφθούν υπ’όψιν χωρικές μεθοδολογίες και θα αναπτυχθούν αρχές και μέτρα διαχείρισης της υποβάθμισης.
Στην παρακολούθηση περιέχονται ο εντοπισμός και η εκτίμηση περιοχών πού διατρέχουν κίνδυνο.
Αυτό γίνεται με αντίστοιχο λογισμικό παρακολούθησης σε δύο περιφέρειες Σικελία και Πελοπόννησος.
● Προς τούτο δημιουργείται ένα εγχειρίδιο για την προσαρμογή του λογισμικού της Web εφαρμογής παρακολούθησης του εδάφους SMS (Soil Monitoring System) σε διάφορες περιοχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.).
● Το σύστημα παρακολούθησης θα είναι συνεχές και θα εκφράζει την ικανότητα των φορέων να το συντηρούν και να το διαχειριστούν
● Η παρακολούθηση της κατάστασης του εδάφους αποτελεί προϋπόθεση της θεματικής Ευρωπαϊκής στρατηγικής για την προστασία του.
● Η συνεχής παρακολούθηση αποτελεί ουσιαστικό και κρίσιμο βήμα για την επιτυχή διαχείριση.
Στο τέλος του προγράμματος αναμένονται αποτελέσματα και ποσοτικά επιτεύγματα, τα οποία θα είναι πολλά και χρήσιμα:
Ένα σύστημα πολλαπλών λειτουργιών θα χρησιμοποιείται από τα κράτη, τις περιφέρειες και τους ΟΤΑ για παρακολούθηση και διαχείριση του εδάφους.
Πληροφορίες για την ποιότητα των εδαφών των περιφερειών Σικελίας και Πελοποννήσου.
Συνεχή παρακολούθηση του εδάφους και άλλων συναφών πόρων όπως το νερό, η βλάστηση και άλλα.
Σχέδια για την προστασία του εδάφους για τις περιφέρειες Σικελίας και Πελοποννήσου.
Δυνατότητα επέκτασης του προγράμματος Soilpro στη διάβρωση ακτών λόγω θαλασσίων επεμβάσεων, όπως και σε τεχνικά χαρακτηριστικά εδαφών, για την κατασκευή ειδικών έργων.
Σύνταξη κανόνων και αρχών για τον περιορισμό του φαινομένου και της άρσης του.
Ο ΑΝΤΙΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗΣ ΠΕΛ/ΣΟΥ
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ Ε. ΠΑΠΑΦΩΤΙΟΥ
