Ένα ενδιαφέρον άρθρο για τη νέα μορφή της οικονομίας
Τα τελευταία χρόνια ο κόσμος της εργασίας έχει βιώσει μεγάλες αλλαγές με τις νέες μορφές εργασίας που αναδύονται και οι οποίες αποτελούν πρόσκληση για την παρούσα οργάνωση της εργασίας αλλά και για τους τρόπους με τους οποίους αυτή εκτελείται. Υπάρχουν πολλές έννοιες που κυκλοφορούν στη βιομηχανία, στον Τύπο, στην επιστήμη και στον πολιτικό λόγο. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θεωρεί αυτές τις νέες εξελίξεις ως «οικονομία διαμοιρασμού», στο δημόσιο λόγο χρησιμοποιείται συχνά ο όρος «οικονομία της περιστασιακής απασχόλησης» ή ο όρος «συνεργατική οικονομία» και η επιστήμη έχει επίσης πολλά ονόματα όπως οικονομία των πλατφορμών, πληθοπορισμός ή πληθεργασία.
Η ομοιομορφία αυτών των εννοιών αποτελεί μια νέα μορφή οργάνωση της εργασίας όπου η εργασία ή οι υπηρεσίες διαμεσολαβούνται μέσω διαδικτυακών πλατφορμών. Υφίσταται σε πολλούς τομείς και για ποικίλες υπηρεσίες- σε ανεξάρτητο ή όχι χώρο- αυτό το είδος διαμεσολαβητικής εργασίας, οι υπηρεσίες ή τα καθήκοντα μεταξύ των πελατών ή εργοδοτών από τη μια πλευρά και από την άλλη πλευρά των εργατών ή εργαζομένων επηρεάζει όλο και περισσότερο τον κόσμο της εργασίας. Οι διαδικτυακές πλατφόρμες που διαμεσολαβούν στην εργασία ή οι εργαζόμενοι μπορούν να περιγραφούν ως νέες μορφές διαμεσολαβητών στην αγορά εργασίας.
Οι εργασίες που διαμεσολαβούνται μέσω τέτοιων διαδικτυακών πλατφορμών μπορούν να γίνουν είτε με πληρωμή είτε χωρίς και να απευθύνονται είτε σε καταναλωτές είτε σε επιχειρήσεις. Τα τελευταία χρόνια, οι ηλεκτρονικές πλατφόρμες έχουν αποκτήσει αυξημένη οικονομική σημασία. Στο επίκεντρο αυτών των εξελίξεων είναι η συνεχής βελτίωση των τεχνολογιών της πληροφορίας και της επικοινωνίας, ιδίως η ευρεία διαθεσιμότητα ευρυζωνικών συνδέσεων και η εξάπλωση της χρήσης έξυπνων τηλεφώνων.
Αυτή η νέα δυναμική της εργασίας δεν επηρεάζει μόνο τα προϊόντα που ψηφιοποιούνται, όπως το λογισμικό ή τα προϊόντα που πρόκειται να δημιουργηθούν (γραφικά, ιστοσελίδες, βίντεο κ.λπ.), αλλά επηρεάζουν επίσης τις υπηρεσίες διαμονής, μεταφοράς, διανομής τροφίμων ή χειροτεχνίας και, συνεπώς, η διαμεσολάβηση του ανθρώπινου δυναμικού που συνδέεται με το χώρο και δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο μέσω του Διαδικτύου. Εδώ, οι διαδικτυακές πλατφόρμες αναζητούν το ρόλο των σύγχρονων εταιρειών απασχόλησης, συνδέοντας τους πελάτες και τους παρόχους υπηρεσιών και παρακάμπτοντας άλλους μεσάζοντες. Ειδικά οι υπηρεσίες που περιορίζονται λόγω χώρου όπως η διαμονή, οι μεταφορές και οικιακές εργασίες που διευκολύνονται από το (κινητό) διαδίκτυο αυξήθηκαν από το 2010 και συνέβαλαν σημαντικά στα έσοδα και το εμπόριο.
Ωστόσο, πολλά χαρακτηριστικά της οικονομίας διαμοιρασμού επικαλύπτονται τόσο από τις «παραδοσιακές» μορφές απασχόλησης όσο και με τις αποκαλούμενες «νέες μορφές απασχόλησης».
Με τον όρο Νέες Μορφές Απασχόλησης το Ευρωπαϊκό Ίδρυμα για τη Βελτίωση των Συνθηκών Διαβίωσης και Εργασίας (Eurofound) ενσωμάτωσε μια σειρά από έννοιες που εστιάζουν στην ευελιξία, τη χρήση νέων τεχνολογιών πληροφόρησης και κοινωνικών και οικονομικών αλλαγών που εμφανίζονται περίπου από το 2000. Οι νέες μορφές απασχόλησης έγιναν θέμα τα τελευταία χρόνια και στο επίκεντρο βρίσκεται η εργασία και οι μορφές απασχόλησης που δεν ταιριάζουν στα σχήματα της παραδοσιακής πλήρους απασχόλησης. Μετά την οικονομική κρίση του 2008, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής αναζητούσαν τρόπους να μειώσουν την ανεργία και να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας.
Η χρήση της αυξημένης ευελιξίας των εργοδοτών και των εργαζομένων και η διερεύνηση άλλων μορφών εργασιακών σχέσεων υπήρξε μια οπτική γωνία. Η Ευρωπαϊκή Ένωση προώθησε την ανάπτυξη σε αυτόν τον τομέα, καθώς “αποσκοπεί στη διερεύνηση των πολιτικών αντιδράσεων σε αυτές τις εξελίξεις στη δομή της απασχόλησης, στη στήριξη των εργοδοτών και των εργαζομένων με γενικό στόχο τη διατήρηση της βιώσιμης απασχόλησης και τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης” (Eurofound, 2015, σελ. 4).
Τόσο οι νέες μορφές απασχόλησης όσο και η οικονομία των πλατφόρμων μεταφέρουν τις υποσχέσεις συμμετοχής στην αγορά εργασίας, τον αυξημένο ανταγωνισμό και την αποτελεσματικότητα, την εύκολη πρόσβαση σε πελάτες και υπηρεσίες / προϊόντα, μεγαλύτερη ευελιξία (εργαζομένων και εργοδοτών) και αυτονομία. Εντούτοις, κατά τα τελευταία έτη συσσωρεύτηκαν αναφορές σχετικά με τις προβληματικές πτυχές της νέας οργάνωσης της εργασίας: προβληματική είναι η αβέβαιη νομική κατάσταση για πολλές αναδυόμενες μορφές εργασίας σε διαδικτυακές πλατφόρμες, το χαμηλό και μη ασφαλές εισόδημα, θέματα υγείας και ασφάλειας, ανεπίλυτα φορολογικά και κοινωνικής ασφάλειας ζητήματα, η έκκληση για ευελιξία που βαραίνει κυρίως τους εργαζόμενους, τα υψηλά επίπεδα επιτήρησης και ελέγχου των εργαζομένων, θέματα πνευματικής ιδιοκτησίας κ.λπ
Το άρθρο συνεχίζεται στην ιστοσελίδα του Επιμελητηρίου Αρκαδίας www,arcadianet.gr (στη διαδρομή Σημαντικά Νέα και Σημαντική Ανακοίνωση).
