Ηλίας Μπόζνος (ο Τεγεάτης αεροπόρος) | Έξι δεκαετίες στα σύννεφα!

Συνάντησα τον Ηλία Μπόζνο ένα ζεστό βράδυ στο σπίτι του, στη Νέα Κηφισιά. Στον κατάφυτο κήπο της πολυκατοικίας όπου διαμένει, ο εγγονός του έπαιζε με ένα πλαστικό αεροπλανάκι και μισόκλαιγε περιμένοντας τον παππού του να ασχοληθεί μαζί του. Στο μικρό διαμέρισμα του ισογείου, που χρησιμοποιεί ως γραφείο και ως ησυχαστήριο, ο κύριος Μπόζνος έχει κρεμάσει τις τιμητικές πλακέτες που του έχουν απονείμει και τα δημοσιεύματα των εφημερίδων που αναφέρονται σε αυτόν.

Σε ένα κουτί από πλεξιγκλάς διατηρεί ένα αλεξίπτωτο –αυτό που τον έσωσε από ένα παραλίγο τραγικό δυστύχημα το 1962, όταν το αεροσκάφος του πήρε φωτιά λίγο μετά την απογείωση. Ένα συγκινητικό ενθύμιο, για μια στιγμή που κατάφερε να κοροϊδέψει το θάνατο. Ύστερα από 40.000 ώρες πτήσης, είναι ίσως ο πιο πολυταξιδεμένος Έλληνας πιλότος και στα 78 του συνεχίζει να κάθεται στο πιλοτήριο και να ίπταται πάνω από τον πλανήτη Γη.



Ένας υπέροχος, γλυκός και ρομαντικός άνθρωπος, που έχει αφιερώσει τη ζωή του στον αέρα και εκεί θέλει να αφήσει την τελευταία του πνοή. «Ακόμα και όταν δεν θα μου επιτρέπουν να πετάξω, θα βάλω κάποιον άλλο να πιλοτάρει και θα περιμένω να έρθει η στιγμή μου». Ένας σύγχρονος ήρωας.

Πού γεννηθήκατε;

Γεννήθηκα στα Λιθοβούνια Τριπόλεως,στις 28 Μαρτίου του 1935. Aπό αγροτική οικογένεια, φτωχική, με τρία αγόρια. Ο μεγάλος έμεινε στα χωράφια, ο μεσαίος πήγε στο υπουργείο Γεωργίας και ο τρίτος, εγώ δηλαδή, πήγα στην Πολεμική Αεροπορία.

Είχατε από μικρός το «μικρόβιο» της αεροπορίας;
Μικρός ήμουν στα κτήματα. Στα αμπέλια, στις πατάτες, στα πεπόνια…Πότιζα, ξάπλωνα στο χορτάρι και έβλεπα τα αεροπλάνα που πετούσαν πάνω από την Τρίπολη. Όταν ήμουν 15 χρόνων, αποφάσισα να γίνω αεροπόρος. Πήγα στη Σχολή Ικάρων και έδωσα εξετάσεις 19 χρόνων.

 

Οι γονείς σας συμφώνησαν ή είχαν αντίρρηση στην απόφασή σας;
Οι γονείς μου ήθελαν να γίνω αγρότης. Δεν είχαν τα χρήματα για να σπουδάσω. Γι’ αυτό πήγα στην αεροπορία ως σμηνίτης εθελοντής.

Η διαδικασία για τη σχολή ποια ήταν;
Έκανες τα χαρτιά σου, έδινες εξετάσεις, περνούσες από γιατρούς και ψυχολογικά τεστ. Μετά η εκπαίδευση ήταν συνεχής. Πτήσεις σαν μαθητής, μαθήματα, κανονική εκπαίδευση. Για ένα χρόνο, ήμουν αρχηγός της σχολής, λόγω επιδόσεων.

 

Πότε αρχίζει η καριέρα σας ως πιλότος;
Μόλις τέλειωσα τη σχολή, τον Αύγουστο του 1957, πήγα στην Τανάγρα και έμεινα μέχρι το 1960. Μετά πήγα στην Ελευσίνα, με τα μοντέλα All Weather, και το 1964 με επέλεξαν για εκπαιδευτή στη Σχολή Ικάρων. Τον Αύγουστο του 1964 είχα μία φοβερή εμπειρία, όταν πήγαμε στην Κύπρο να ρίξουμε ρουκέτες σε επιλεγμένους στόχους. Τρία χρόνια αργότερα, με έστειλαν στην Αμερική, για εκπαίδευση στα αγγλικά και σε τρεις τύπους σκαφών. Έμεινα ένα χρόνο. Γύρισα και το 1970 πήγα στο Αρχηγείο Τακτικής Αεροπορικής, στη Λάρισα. Εκεί ήμουν επιτελής στα σχέδια. Στη συνέχεια έγινα διοικητής Ικάρων, από το 1973 μέχρι το 1977, πάλι στη Λάρισα και μετά το 1977 ήρθα στην Αθήνα.

Τι συνέβη τότε;
Λόγω της μεγάλης μου πείρας με έβαλαν στο προεδρικό αεροσκάφος.

Πώς ήταν οι σχέσεις σας με τους πολιτικούς εκείνης της εποχής; 
Οι καθημερινές μου συναναστροφές ήταν ο Αβέρωφ, ο Παπαληγούρας, ο Τσάτσος κ.ά. Δεν είχα παραπάνω σχέσεις με όλους αυτούς, τυπικές μόνο.

 

Πότε βγήκατε στη σύνταξη;
Το 1980 ήμουν διευθυντής στην Ασφάλεια Πτήσεων, στη Λάρισα, μέχρι το 1983, που έγινα διοικητής στην 136η Πτέρυγα. Το Μάιο του 1984, σε ηλικία 49 ετών, λόγω του νόμου που ίσχυε τότε, πήρα σύνταξη. Ήταν πολύ νωρίς, θα μπορούσα να προσφέρω πολλά. Προτείνω στο κράτος η σύνταξη να είναι στα 70.

Πώς ήταν η ζωή σας μετά τη σύνταξη;
Για δύο χρόνια ήταν αρκετά δύσκολη. Ευτυχώς, όμως, το 1967 είχα πάρει πτυχίο πολιτικής αεροπορίας, που με βοήθησε να βρω δουλειά, το 1986, ως ιδιώτης πιλότος στα πυροσβεστικά ψεκαστικά της Πολεμικής Αεροπορίας. Αυτό δεν ήταν καλό για την
υγεία μου. Σήμερα αντιμετωπίζω προβλήματα από τα φάρμακα. Ήταν λάθος μου που πήγα.

Το αεροπλάνο συνεχίζει να είναι στην καθημερινότητά σας, έτσι δεν είναι;
Δεν σταμάτησα ποτέ να πετάω. Άνοιξα ευρωπαϊκή σχολή το 2007, με διάρκεια ως το 2014, έχω μαθητές και δίνω πτυχία. Είμαι 78 ετών και διατηρώ το πτυχίο μου, ανεξαρτήτως ηλικίας. Μπορώ να εκπαιδεύω μαθητές, πηγαίνω σε νησιά και συνεχίζω να ίπταμαι.
Η ζωή μου θα τελειώσει στα αεροπλάνα. Θα είμαι στους επιβάτες και θα πηγαίνω όπου θέλω.

 

Γιατί φοβάται ο κόσμος τα αεροπλάνα;
Γιατί πέφτουν. Τα στατιστικά δείχνουν, όμως, ότι τα ατυχήματα με αεροπλάνο είναι λιγότερα από οποιοδήποτε άλλο μέσο. Όσοι φοβούνται να μην πετάνε. Αν όμως αυτό είναι απαραίτητο, να μην το σκέφτονται.

Εσείς φοβάστε κάτι; 
Δεν φοβάμαι τίποτα. Μόνο να μην κάνω κάποιο σφάλμα σε πτήση, γιατί τότε εξήντα χρόνια πάνε περίπατο.

Θυμάστε ποια ήταν η πρώτη φορά που πετάξατε; Πότε ήταν;
Φυσικά. Ήταν Φεβρουάριος του 1956. Η χαρά μου ήταν πολύ μεγάλη. Από μικρός που θαύμαζα τους αεροπόρους –Έλληνες και ξένους, όχι κάποιον συγκεκριμένα–, ήθελα να πετάξω. Όταν το κατάφερα αυτό, ήμουν πλέον ευτυχισμένος.

Τα πιο ωραία μέρη που έχετε δει από ψηλά ποια είναι;
Η Ιταλία μού αρέσει περισσότερο. Αλλά μου αρέσουν και η Αμερική και η Αγγλία… Έχουν πράσινο και ποτάμια, ωραία ρυμοτομία.

Η Ελλάδα;
Η Ελλάδα έχει ωραία, γραφικά χωριά, αλλά από ψηλά δεν ξεχωρίζεις τίποτα. Τα βλέπουμε όλα ένα σωρό.

Το πιο μεγάλο ταξίδι που έχετε κάνει είναι στην Αμερική. Πώς είναι να περνάς τον Ατλαντικό;
Σβήνουν όλα τα φώτα. Κάθε 200 μίλια πέφτει ο μεσημβρινός. Μετά το Παρίσι «κλειδώνουν» τα πάντα, μπαίνει ο αυτόματος πιλότος και υπάρχει μόνο ένα μικρό φως. Οκτώ ώρες ταξίδι να περάσεις τον Ατλαντικό και από κάτω να μη βλέπεις τίποτα. Μεγάλη εμπειρία. Πήγα δύο φορές, όχι σαν πιλότος, σαν επιβάτης. Σαν πιλότος το μεγαλύτερο ταξίδι μου ήταν όλη η Ευρώπη.

Ποιες ήταν οι πιο αντίξοες συνθήκες που έχετε αντιμετωπίσει ως τώρα;
Οι καιρικές. Καταιγίδες κυρίως. Θυμάμαι μια φοβερή καταιγίδα από τη Λάρισα στη Σκύρο,με ντακότα, που είχαν αρρωστήσει οι σμηνίτες από το πολύ νερό και υπήρχε πιθανότητα να κοπεί το φτερό.

Τρομάξατε τότε;
Όχι. Τρόμαξα πιο παλιά, το 1962, όταν πήρε φωτιά το αεριωθούμενο στην απογείωση και εγκατέλειψα με αλεξίπτωτο. Πάτησα το κουμπί και βγήκα με πύραυλο. Έμεινα δύο μήνες στο νοσοκομείο και έχω κρατήσει για ενθύμιο το αλεξίπτωτο.

Είχατε και άλλα ατυχήματα στο παρελθόν εκτός από αυτό;
Το 2004, στο Άργος. Είναι Καθαρά Δευτέρα και έχει μαζευτεί κόσμος για να κάνουμε μια επίδειξη με το αεροπλάνο.Την ώρα της απογείωσης, χτύπησαν οι ρόδες σε κάτι αυτοκίνητα, που είχαν βρεθεί εκεί κατά λάθος, και απογειώθηκα με τη μία ρόδα μόνο. Γενικά, όμως, δεν μου έχουν συμβεί ατυχήματα στα τόσα χρόνια πτήσεων.

Σε ποιους παράγοντες οφείλονται τα ατυχήματα, κατά τη γνώμη σας;
Τα ατυχήματα που γίνονται στην Ελλάδα οφείλονται σε σφάλματα πιλότων και μηχανικών. Γι’ αυτό πρέπει ο πιλότος να είναι καλά καταρτισμένος. Να γνωρίζει όλες τις λειτουργίες και τις ενέργειες που πρέπει να κάνει, για να οδηγήσει με ασφάλεια το αεροπλάνο. Δεν χωράει κανένα λάθος. Οι γνώσεις, η εμπειρία, η ανεπτυγμένη κρίση, η σωστή αντίληψη του αεροπόρου εξασφαλίζουν ασφαλή πτήση.

Βρεθήκατε ποτέ σε συνθήκες πολέμου;
Δύο φορές έφτασα πολύ κοντά. Η πρώτη ήταν το 1964 στην Κύπρο και η δεύτερη το 1974, που θα χτυπούσαμε την Τουρκία για την Κύπρο. Δύο μήνες πηγαίναμε στο αεροπλάνο και φεύγαμε. Δεν απογειώθηκε ποτέ. Μόνο με Patriot θα μπορούσε να γίνει αυτό. Οι Τούρκοι αλώνιζαν στην Κύπρο και πλέον δεν πρόκειται να φύγουν. Όπως έγινε και στη Σμύρνη.

Ποια είναι η γνώμη σας για τους Τούρκους πιλότους; Είναι ικανοί αεροπόροι;
Είναι καλοί αεροπόροι και έχουν καλύτερα οπτικά συστήματα από τα δικά μας. Τους βοηθούν και οι Αμερικανοί, γιατί έχουν καλή γεωγραφική θέση. Στο ΝΑΤΟ, στη Νάπολι, το 1978, είχα ταξίαρχο και σμήναρχο Τούρκους. Τσακάλια.

Σε τι οφείλεται το γεγονός ότι είστε τόσο υγιής άνθρωπος;
Ο κόσμος δεν πιστεύει ότι δεν φοράω γυαλιά. Βλέπω τα πάντα, δεν κάπνισα ποτέ, ούτε έπινα. Προσέχω τη διατροφή μου, τρώω σαλάτες, τηγανητά ποτέ, μόνο λίγο ψαράκι. Κάνω εξετάσεις, σπινθηρογράφημα κάθε δύο χρόνια, τεστ κοπώσεως. Είμαι ΟΚ.

Υπάρχει κάποια αστεία ιστορία που θα λέτε στα εγγόνια σας;
Στα εγγόνια μου θα λέω αυτό που λέω και στις μαθήτριες της σχολής μου, σχετικά με την πτήση και το σεξ: «Το σεξ διαρκεί λίγο, ενώ την πτήση θα τη χορτάσετε!».

Διαβάστε περισσότερα στο PEOPLE που κυκλοφορεί μαζί με το ΘΕΜΑ.

https://www.protothema.gr

Προηγούμενο άρθροΑρκαδία | Ποιες περιοχές επλήγησαν περισσότερο από το χιόνι- Κατάσταση οδικού δικτύου (vid,ph)
Επόμενο άρθροΧιονισμένο το αρχαίο θέατρο Μεγαλόπολης (ph)