Ο Πανάγιος Τάφος το θέμα του φετινού επιταφίου του Αγίου Βασιλείου

«Ὡς ζωηφόρος, ὡς Παραδείσου ὡραιότερος ὄντως καί παστάδος πάσης βασιλικῆς ἀναδέδεικται λαμπρότερος, Χριστέ, ὁ Τάφος σου, ἡ πηγή τῆς ἡμῶν ἀναστάσεως».

Κάθε χρόνο ἡ Ἐκκλησία μας ἑορτάζει λαμπροφοροῦσα τήν κορυφαία τῶν ἑορτῶν της, τήν ἑορτή τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου. Ταυτοχρόνως, προσκυνεῖ καί δοξάζει τά κοσμοσωτήρια γεγονότα, πού προηγήθηκαν καί τά ὁποῖα ἀντλοῦν τό νόημα καί τή σημασία τους ἀπό αὐτό ἀκριβῶς τό ἔσχατο γεγονός, ἀπό τήν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ. Πράγματι, ὅπως εἶναι γνω-
στό, τῆς Ἀναστάσεως προηγήθηκαν τό Πάθος, ἡ Σταύρωση, ὁ Θάνατος καί ἡ Ταφή τοῦ Κυρίου. Προηγήθηκαν ὁ Σταυρός καί ὁ Τάφος.



Σταυρός καί τάφος! Δυό πράγματα φοβερά καί ἀποτρόπαια πρίν τήν Ἀναστάση. Ὁ σταυρός, ἕνα ὄργανο θανατώσεως γιά τούς μεγάλους κακούργους. Καί ὁ τάφος, σύμβολο τοῦ θανάτου, τῆς νεκρώσεως καί τοῦ τέλους τῆς ζωῆς!

Ὡστόσο, αὐτά παύουν νἀ ἰχύουν ἤ μᾶλλον ἀντιστρέφονται πλήρως μέ τήν Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου. Ὅπως μαρτυροῦν τά πατερικά καί ὑμνολογικά κείμενα τῆς Ἐκκλησίας, στό Πάθος
καί στήν Ταφή τοῦ Κυρίου ἐκδηλώθηκε ἡ ἀπόπειρα τοῦ διαβόλου νά αἰχμαλωτίσει τόν Ἀρχηγό τῆς Ζωῆς καί νά τόν θέσει στό κράτος τοῦ θανάτου καί στήν ἐξουσία του, μή δυνάμενος
νά ἀντιληφθεῖ τό βάθος τοῦ μυστηρίου τῆς θείας συγκαταβάσεως. Ὅμως, ἡ ἀπόπειρα αὐτή ἐξελίχθηκε σέ πανωλεθρία γιά τό κράτος τοῦ θανάτου καί γιά τή δύναμη τοῦ διαβόλου, ἀφοῦ ὁ Κύριος παρέλαβε τά ἰσχυρότερα ὅπλα τοῦ διαβόλου καί τά ἔστρεψε ἐναντίον του. Ἀπό ὄργανα θανάτου, τά μετέτρεψε σέ ὄργανα καί πηγές ζωῆς.

Ἔτσι, ὁ Τάφος τοῦ Κυρίου, δέν εἶναι πλέον φοβερός, δέν προκαλεῖ θλίψη καί ἀποστροφή, δέν θυμίζει τόν θάνατο καί τή νέκρωση, ἀλλά ἔγινε φωτεινός καί ζωηφόρος, μετεστράφη σέ
πηγή ζωῆς, εἶναι πλέον ἐξαιρετικά ὡραῖος, τόσο ὡραῖος, ὥστε νά ἀποκαλεῖται «Παραδείσου ὡραιότερος ὄντως» στά ὑμνολογικά κείμενα τῆς Ἐκκλησίας, ἔγινε πιό λαμπρός ἀπό κάθε βασιλικό παλάτι («παστάδος πάσης βασιλικῆς ἀναδέδεικται λαμπρότερος»), ἔγινε ἡ πηγή δικῆς μας ἀναστάσεως.

«Μέγα τό μυστήριον τῆς σῆς Οἰκονομίας», ἀναφωνεῖ ὁ ἱερός ὑμνωδός! Πράγματι, ὁ νοῦς μας δέν μπορεῖ νά συλλάβει τό γεγονός ὅτι Ἐκεῖνος πού κατοικεῖ στούς οὐρανούς «ξενοδοχεῖται» προσωρινά σέ ἕναν μικρό καί σκοτεινό Τάφο, ὅτι ἕνας Τάφος «συνέχει» (κρατάει, περικλείει) Ἐκεῖνον πού κρατάει στά χέρια Του ὁλόκληρη τήν κτίση, ὅτι ἡ Πηγή τῆς Ζωῆς, ἤ μᾶλλον ἡ ἴδια ἡ Ζωή, εἰσέρχεται στόν Τάφο, γιά νά χαρίσει τή ζωή στούς (πνευματικά καί σωματικά) νεκρούς, προκαλώντας ἔκπληξη ἀκόμη καί στίς οὐράνιες Δυνάμεις: «Δεῦτε ἴδωμεν τήν
ζωήν ἡμῶν, ἐν τάφῳ κειμένην, ἵνα τούς ἐν τάφοις κειμένους ζωοποιήσῃ». «Ἡ ζωή ἐν τάφῳ κατετέθης Χριστέ, καί Ἀγγέλων στρατιαί ἐξεπλήττοντο». «Τῶν Ἀγγέλων ὁ δῆμος κατεπλάγη
ὁρῶν σε ἐν νεκροῖς λογισθέντα»!

Ο ΕΠΙΤΑΦΙΟΣ «ΠΑΝΑΓΙΟΣ ΤΑΦΟΣ»

Ὁ Κύριος ἀκόμη καί μέσα στόν Τάφο του, εἶναι φοβερός. Δέν εἶναι ἕνας κοινός ἄνθρωπος, πού ἀποθνήσκει ὅπως ὅλοι, ἀλλά εἶναι ὁ Κύριος τῆς Δόξης, ὁ Ὁποῖος στήν Παλαιά Διαθήκη διέρρηξε τήν Ἐρυθρά Θάλασσα καί ἔσωσε τόν Λαό Του, ἐμφανίστηκε στόν Μωϋσῆ στή φλεγόμενη βάτο, παρέδωσε τόν Νόμο Του στό ὄρος Σινά μέ θαυμαστά σημεῖα, ἔσωσε τούς Τρεῖς Παῖδες ἀπό τήν κάμινο τοῦ πυρός, ἐμφανίστηκε στούς Προφῆτες ὡς «Μεγάλης Βουλῆς Ἄγγελος», «Θεός ἰσχυρός», «Ἐξουσιαστής», «Πατήρ τοῦ μέλλοντος αἰῶνος» κ.λπ. Ἡ Ἁγία Γραφή μαρτυρεῖ ὅτι στόν ζωοδόχο Τάφο ὁ Κύριος ἁπλῶς «κοιμᾶται», ὅπως κοιμᾶται τό λιοντάρι, πού κανείς δέν τολμᾶ νά τό ξυπνήσει («ἀναπεσών ἐκοιμήθης ὡς λέων καί ὡς σκύμνος· τίς ἐγερεῖ αὐτόν;» Γεν. 49,9), ἡ δέ ὑμνολογία τῆς Ἐκκλησίας ἐπισημαίνει: «ὑπνοῖ ἡ ζωή καί ἅδης τρέμει»!

Ἡ Ἀνάσταση εἶναι ἀκριβῶς ἡ «ἀφύπνιση» τοῦ Κυρίου ἀπό τόν ζωοδόχο Τάφο Του, ἀφοῦ «οὐκ ἦν δυνατόν κρατεῖσθαι ὑπό τῆς φθορᾶς τόν Ἀρχηγόν τῆς Ζωῆς». Λαμπροφόροι Ἄγγελοι
μετέφεραν τό χαρμόσυνο μήνυμα τῆς Ἀναστάσεως πρῶτα στίς Μυροφόρες γυναῖκες καί ἔπειτα στούς ἁγίους Ἀποστόλους καί Μαθητές τοῦ Χριστοῦ, ὑποδεικνύοντας ὡς ἀπόδειξη τόν
κενό Τάφο. Ὁ κένος Τάφος γίνεται ἀδιάψευστος μάρτυρας τῆς Ἀναστάσεως καί τῆς Ζωῆς. Κηρύττει στά πέρατα τῆς οἰκουμένης ὅτι «ἀνέστη ὁ Κύριος ὄντως» καί ὅτι «ὁ τάφος ἐξήστρα-
πται ζωήν».

Ἀπό τότε μέχρι σήμερα καί, προφανῶς, μέχρι τό τέλος τοῦ κόσμου ὁ Πανάγιος Τάφος μαρτυρεῖ, διακηρύσσει καί μεταδίδει παντοῦ τό μήνυμα καί τό φῶς τῆς Ἀναστάσεως. Εἶναι ὁ Τάφος, στόν ὁποῖο χιλιάδες προσκυνητές ἀπό τά πέρατα τοῦ κόσμου συρρέουν γιά νά προσκυνήσουν στήν ἁγία πόλη τῶν Ἱεροσολύμων. Εἶναι ὁ Τάφος, τόν ὁποῖο κάθε Χριστιανός
ὀνειρεύεται νά προσκυνήσει τουλάχιστον μιά φορά στή ζωή του. Εἶναι ὁ Τάφος, γιά τόν ὁποῖο ὀργανώνονται συνεχῶς προσκυνήματα καί ἱερές ἀποδημίες ἀπό παντοῦ. Εἶναι ὁ Τάφος,
γιά τήν προσκύνηση τοῦ ὁποίου οἱ Χριστιανοί σέ παλαιότερες ἐποχές ὁδοιποροῦσαν ἡμέρες, ἑβδομάδες καί μῆνες, ἴσως καί χρόνια, σέ πολύ δύσκολες συνθῆκες καί περιστάσεις. Εἶναι ὁ Τάφος, ἀπό τόν ὁποῖο κάθε χρόνο τό Μέγα Σάββατο τό ἅγιο Φῶς τῆς Ἀναστάσεως ἀνάβει μέ ὑπερφυσικό τρόπο τίς δάδες τοῦ Ὀρθοδόξου Πατριάρχου τῶν Ἱεροσολύμων καί μεταδίδεται
ἀπό αὐτές στά πλήθη τῶν πιστῶν. Εἶναι ὁ Τάφος, πού μεταδίδει πλουσίως θεία Χάρη, δύναμη, χαρά καί ζωή.

Προσκυνητός, λοιπόν, ὁ Πανάγιος Τάφος τοῦ Κυρίου καί τιμώμενος ἀπό κάθε πιστό. Ὅπως προσκυνητός εἶναι ὁ Τίμιος Σταῦρος, ἀλλά καί κάθε ὄργανο τοῦ σωτηριώδους Πάθους καί
ὅλα ὅσα σχετίζονται μέ τό πρόσωπο καί ἔργο τοῦ Κυρίου!

Ὁ Μητροπολιτικός Ἱερός Ναός τοῦ Ἁγίου Βασιλείου Τριπόλεως δέν ὑστερεῖ στήν τιμή πρός τόν Πανάγιο Τάφο. Ἡ Μεγάλη Παρασκευή, ὁ στολισμός τοῦ Ἐπιταφίου μέ εὔοσμα ἄνθη
καί οἱ κατανυκτικές Ἀκολουθίες τῆς ἡμέρας εἶναι ἀπό τίς πιό χαρακτηριστικές ἐκδηλώσεις τιμῆς πρός τόν Πανάγιο Τάφο, πρός τό Πάθος καί πρός τό πρόσωπο τοῦ Κυρίου. Τό κουβούκλιο τοῦ Ἐπιταφίου, ἐντός τοῦ ὁποίου τίθεται ἡ (κεντητή συνήθως) Εἰκόνα τοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ, ἀποτελεῖ σέ κάθε περίπτωση ἀντίγραφο καί ὁμοίωμα τοῦ Παναγίου Τάφου τῶν Ἱεροσολύμων, ἐντός τοῦ ὁποίου τέθηκε τό πραγματικό Σῶμα τοῦ Κυρίου. Τά τελευταῖα χρόνια ὁ Ἐπιτάφιος τοῦ Ἁγίου Βασιλείου, ἐκτός ἀπό τά συνηθισμένα ἄνθη, διακοσμεῖται στίς τέσσερις πλευρές του μέ περίτεχνα ἐκκλησιαστικά σχέδια καί
παραστάσεις, πού κατασκευάζονται μέ διακοσμητικές πέρλες.

Εἶναι γνωστές ἀπό προηγούμενα ἔτη οἱ παραστάσεις τῶν Μυροφόρων Γυναικῶν, τοῦ Πελεκάνου, πού ζωοποιεῖ τά τέκνα του μέ τό αἷμα του κ.ἄ.

Τό φετεινό θέμα τοῦ στολισμοῦ τοῦ Ἐπιταφίου τοῦ Ναοῦ εἶναι ἀκριβῶς ὁ Πανάγιος Τάφος. Ὁ Τάφος τοῦ Κυρίου, ἔχει σχεδιαστεῖ περίτεχνα, ὥστε νά εἶναι ἐξ ἴσου ὁρατός καί ἀπό τίς τέσσερις πλευρές τοῦ ἱεροῦ κουβουκλίου. Οἱ παραστάσεις του συμπληρώνονται μέ τή μορφή τοῦ Ἀγγέλου, πού ὑποδεικνύει τόν κενό Τάφο καί τά «ἐντάφια σπάργανα», μεταδίδοντας τό μήνυμα τῆς Ἀναστάσεως, ἀλλά καί μέ ἐπιγραφές μέ ἀποσπάσματα ἀπό βιβλικά καί ὑμνολογικά κείμενα.

Πρόκειται γιά μιά διαδικασία ἀρκετά δύσκολη, ἐπίμονη καί χρονοβόρα. Ἡ κατασκευή τῶν παραστάσεων ἄρχισε ἀρκετούς μῆνες νωρίτερα. Ἀπαίτησε μεγάλη προσοχή, ἐπιμονή, φαντασία, ἱκανότητα, τέχνη καί πρό πάντων ἐνδιαφέρον καί ἀγάπη.

Πιστεύουμε ὅτι τό ἀποτέλεσμα ἐπιβραβεύει τούς κόπους τῶν ἐθελοντῶν, πού ἐργάστηκαν γι’ αὐτό τό ἔργο. Σκοπός τοῦ Μητροπολιτικοῦ μας Ναοῦ εἶναι, ὅπως πάντα, μέ τόν στολισμό τοῦ Ἐπιταφίου καί μέ κάθε παρόμοια ἐκδήλωση, ἀφ’ ἑνός μέν νά τιμηθοῦν τά σωτηριώδη γεγονότα τοῦ Πάθους τοῦ Κυρίου καί, κατ’ ἐπέκτασιν, τό ἴδιο τό πρόσωπο τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ, ἀφ’ ἑτέρου δέ νά βοηθηθεῖ ὁ Λαός τοῦ Θεοῦ, ἀκόμη καί μέ ἐξωτερικά ἐποπτικά μέσα, στό νά συμμετάσχει βαθύτερα στό θεῖο Πάθος καί νά ζήσει ἐντονότερα τή
χαρά Ἀναστάσεως.

Αὐτή ἀκριβῶς εἶναι καί ἡ εὐχή τοῦ Μητροπολιτικοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ Ἁγίου Βασιλείου Τριπόλεως πρός τούς ἐνορίτες του καί πρός κάθε ἄνθρωπο: Νά μᾶς ἀξιώσει ὁ Κύριος καί φέτος, ἀλλά καί κάθε χρόνο, νά βιώσουμε βαθύτερα καί οὐσιαστικότερα τό θεῖο Πάθος καί νά ζήσουμε ἐντονότερα τή χαρά τῆς Ἀναστάσεως.

Καλή Ἀνάσταση!

Τρίπολις 27η Μαρτίου 2018

Ἐκ τοῦ Μητροπολιτικοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ
Ἁγίου Βασιλείου Τριπόλεως

Προηγούμενο άρθροΔιακοπή ρεύματος την Μ. Τρίτη στο Στάδιο Τεγέας
Επόμενο άρθροΑπάντηση Στρατηγάκου σε Λαϊκή Συσπείρωση
Αργύρης Καρδαράς
Δημοσιογράφος, Δημοτική Ραδιοφωνία Τρίπολης 91,5