Πόσες φορές έχετε ακούσει τη γιαγιά ή τον παππού να λέει «όλα στο μυαλό είναι παιδί μου». Φράση αρκετά κοινότοπη, αλλά φράση που εμπεριέχει πολλές αλήθειες για τη ζωή μας.. αλλά και για τη σιλουέτα μας.
Τις παραπάνω φράσεις τις ακούω συχνά και τις χρησιμοποιώ συχνά. Είναι φράσεις κλισέ. Η αλήθεια είναι ότι αυτές τις φράσεις τώρα τελευταία τις περνάω κόσκινο για να δω τη χρησιμότητά τους. Ε το όλα στο «μυαλό είναι παιδί μου» κρύβει πολλές αλήθειες.
Ο ορθολογικός και συνειδητός μας εγκέφαλος (στο νεοφλοιό βρίσκουμε τον «σκεπτόμενο» εγκέφαλο), νομίζει ότι έχει τον έλεγχο στα πάντα ..άρα και στο φαγητό. Λέει «τρώω αυτό που θέλω, όποτε το θέλω και σταματώ όταν το θέλω».. Αμ δε.. Έχουμε πολύ λιγότερο έλεγχο στην τροφή που καταναλώνουμε. Πίσω από τη λήψη μίας απόφασης για το πόσο θα φάμε, υπάρχουν ορισμένες δυνάμεις της φυσιολογίας και της νευρολογίας που δε γνωρίζουμε την επίδραση τους.
Η φυσιολογία του εγκεφάλου είναι τέτοια που βαθύτερα ζητήματα εγκεφαλικής λειτουργίας καθοδηγούν το τι, πότε και πόσο τρώμε, με συγκυβερνήτες τις ορμόνες, τα λιπαρά οξέα, τη γλυκόζη και το σωματικό λίπος. Πολλές φορές αυτός ο συνειδητός ή «σκεπτόμενος» εγκέφαλος απλά υπάρχει για την παρέα εκεί την ώρα που τρώμε.
ΤΡΩΜΕ ΓΙΑ 2 ΒΑΣΙΚΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ:
1ον Ομοιόσταση.
Τρώμε για να πάρουμε την ενέργεια που χρειάζεται το σώμα μας, για να διατηρήσουμε ισορροπημένο και ζωντανό το βιολογικό μας σύστημα.
2ον Ηδονή.
Τρώμε για να ευχαριστηθούμε ή να διαχειριστούμε τα συναισθήματά μας.
Τα περισσότερα γεύματά μας είναι προϊόν μίξης της ομοιοστατικής και της ηδονικής κατανάλωσης.
Πολύ γνωστή πια είναι η γκρελίνη ή αλλιώς «ορμόνη της πείνας» η οποία διεγείρει την όρεξη μας. Παρουσιάζεται σε υψηλά επίπεδα λίγο πριν από τα γεύματά μας και πέφτει κατά τη διάρκεια και αμέσως μετά το φαγητό (φυσιολογικά).
Βέβαια η γκρελίνη δεν είναι ο μόνος παράγοντας της πείνας, ούτε αποφασίζει μόνη της για το φαγητό μας.
Η πείνα του ανθρώπου και η κατανάλωση φαγητού διαμορφώνονται από πολλούς παράγοντες, όπως:
-τα γονίδια μας,
-κοινωνικό περιβάλλον,
-η διαμορφωμένη- μαθημένη συμπεριφορά,
-περιβαλλοντικοί παράγοντες,
-ο κιρκάδιος ρυθμός (βιολογικό ρολόι),
-οι ορμόνες μας.
Όλα τα παραπάνω φαίνονται περίπλοκα, αλλά και εξαιρετικά ενδιαφέροντα. Όλα τα παραπάνω έχουν κάνει πολύ σημαντική τη μελέτη του εγκεφάλου του ανθρώπου. Το θετικό της υπόθεσης, από τα ευρήματα και από ανθρώπινα παραδείγματα, είναι ότι δεν είμαστε καταδικασμένοι να κυβερνούμαστε από τον ασυνείδητο ή έναν λιγότερο «σκεπτόμενο» εγκέφαλο.
Το «όλα στο μυαλό είναι παιδί μου» κρύβει πολλές αλήθειες, αρκεί να μη γίνεται αυτοεκπληρούμενη προφητεία και απάθεια. Όντως, υπάρχει η τάση για ωραίες ηδονικές γεύσεις, αλλά αυτό αν δεν το δουλέψουμε θα είμαστε έρμαια του ασυνείδητου νου.
Το συναίσθημα που εν τέλει αποφασίζει τι, πότε και πόσο τρώμε είναι δυνατό να «εξορθολογιστεί». Με κατάλληλες -και κοπιώδεις πολλές φορές- πρακτικές (διαλογισμός, εξάσκηση εγκεφάλου, νευροανάδραση, διατροφικά εφόδια κα), μπορούμε να καθοδηγήσουμε τον εγκέφαλο σε πιο συνειδητές πράξεις, άρα και κατανάλωση φαγητού.
Το «όλα στο μυαλό είναι παιδί μου» ισχύει αρχικά και μπορεί να γίνει «όλα στο μυαλό είναι αρκεί να το δουλέψουμε»!
ΔΗΜΗΤΡΗΣ Π. ΜΠΕΡΤΖΕΛΕΤΟΣ
Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, MSc, MΕd
Μέλος Ομάδας Ειδικών Αθλητικής Διατροφής
Μέλος Ομάδας Ειδικών Δημόσιας Υγείας
Γρηγορίου Ε’ 29, Τρίπολη
τηλ: 2710 232364
e-mail: bertzeletos@gmail.com
site: www.dbertzeletos.gr
blog:nutripolitics.blogspot.gr
