Παραμονή της εορτής της Αγίας Θεοδώρας στη Βάστα Μεγαλόπολης (ph)
Πλήθος πιστών συνέρρευσε και φέτος στο μοναδικό εκκλησάκι της Αγίας Θεοδώρας στη Βάστα Μεγαλόπολης για να προσευχηθεί και να πάρει αγίασμα. Παραμονή σήμερα της εορτής της Ὀσιοπαρθενομάρτυρος Θεοδώρας τῆς ἐν Βάστᾳ και στον ιδιαίτερου φυσικού κάλλους χώρου του εξωκκλησιού τελέστηκε μέγας εσπερινός μετ’ αρτοκλασίας.
Ο εσπερινός τελέστηκε από τον Πρωτοσύγκελλο της Ιεράς Μητρόπολης Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως πατέρα Ιάκωβο Κανάκη ενώ το θείο κήρυγμα απηύθυνε στους πιστούς ο αρχιμανδρίτης των Βαρσών Μεθόδιος.
Δείτε φωτογραφικό υλικό από την παραμονή των εορταστικών εκδηλώσεων
Η ιστορία του ναού
O ναός της Αγίας Θεοδώρας του Βάστα που αποτελεί σημαντικό θρησκευτικό μνημείο της περιοχής. Βρίσκεται μέσα σ’ ένα πυκνό δάσος με βελανιδιές και πλατάνια σε μικρή απόσταση από τον οικισμό. Χαρακτηριστικό του είναι τα μεγάλα δέντρα που φύονται στη στέγη του και το ποτάμι που τρέχει ασταμάτητα χειμώνα καλοκαίρι από κάτω.
Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Πάτρας έχουν μελετήσει τo κτήριο και κάνουν τις εξής παρατηρήσεις : Πολλές ιστορίες έχουν δει το φως της δημοσιότητας για τη μικρή εκκλησία της Αγίας Θεοδώρας ιδιαίτερης θρησκευτικής σημασίας, σχετικά κυρίως με τη δημιουργία της, την Αγία από την οποία πήρε το όνομά της και γενικά την ιστορία της που επίσης περιλαμβάνει ένα “θαύμα”. Το κτίσμα της μικρής εκκλησίας, που επισκέπτονται πολλοί πιστοί κάθε χρόνο, είναι της Βυζαντινής εποχής και, εκτός από τη δικαιοδοσία της Εκκλησίας, υπάγεται στο Υπουργείο Πολιτισμού, ως Βυζαντινό Μνημείο.
Το 1996 το εργαστήριο Γεωφυσικής του Πανεπιστημίου της Πάτρας κλήθηκε από τη Διεύθυνση Αναστηλώσεων Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων να μελετήσει το διατηρητέο κτίσμα ώστε να προβεί στη συνέχεια η Διεύθυνση στην αποκατάστασή του. Το πρόβλημα ήταν άμεσα συνδεδεμένο με το “θαύμα” που συμβαίνει εκεί και το μύθο που είναι διαδεδομένος γύρω από τη δημιουργία της μικρής εκκλησίας και έχει ως εξής: δεκαεπτά μεγάλα δένδρα και αρκετά μικρότερα έχουν φυτρώσει στη στέγη του κτιρίου. Οι ρίζες τους δεν είναι ορατές κάτω από τη λίγων εκατοστών στέγη, ούτε στο εσωτερικό ή στο εξωτερικό της εκκλησίας. Το όλο κτήριο είναι φυσικά υπό πίεση λόγω αυτού του μεγάλου φορτίου και έχουν γίνει πολλές επεμβάσεις ανακατασκευής κατά τη διάρκεια της ζωής του. Αυτές οι μη επαγγελματικές επεμβάσεις είχαν ως αποτέλεσμα την καταστροφή της αρχιτεκτονικής του. Το πρόβλημα που έπρεπε να επιλυθεί σχετικά με τα δένδρα στη στέγη ήταν να εξακριβωθεί πού κατευθύνονται οι ρίζες τους, χωρίς να προκληθεί το θρησκευτικό αίσθημα των ανθρώπων της εκκλησίας και των κληρικών, που ήταν άγρυπνοι φρουροί σε όλη την έρευνα. Μετά από μία επιτόπου εκτίμηση της κατάστασης αποφασίστηκε ότι γεωραντάρ υψηλής συχνότητας θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί στους τοίχους του κτηρίου μαζί με ηλεκτρική τομογραφία με πολύ μικρά ηλεκτρόδια, έτσι ώστε να υπάρξει διπλός έλεγχος της μεθοδολογίας. Tα αποτελέσματα της έρευνας αυτής έχυσαν άπλετο φως στο μυστήριο και έδωσαν στη Διεύθυνση Αναστηλώσεων Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων όλες τις αναγκαίες απαντήσεις για να προχωρήσει με ασφάλεια στην αποκατάσταση της Εκκλησίας της Αγίας Θεοδώρας.
Αποδείχθηκε ότι οι ρίζες ακολουθούν τα διάκενα που υπάρχουν μέσα στους πλευρικούς τοίχους πλάτους σχεδόν ένα μέτρο δημιουργώντας απωθητικές τάσεις μεταξύ των λίθων και έτσι καταλήγουν στο έδαφος. Αυτό οδηγεί στη δημιουργία ενός δικτύου ριζών που ενισχύει το κτίσμα από στατική άποψη αντιτιθέμενο στο φορτίο της στέγης, αλλά καταστρέφοντας συγχρόνως τους πέτρινους τοίχους. Αποδείχθηκε επίσης ότι ο νότιος τοίχος είναι σχεδόν ανέπαφος ενώ φαίνεται να υπάρχει ένα συγκεκριμένο κενό στον βόρειο.
Οι τελευταίες εργασίες αποκατάστασης έλαβαν χώρα μεταξύ 1998 και 1999. Προκειμένου να μην ξεραθούν οι ρίζες των δέντρων, ο καθαρισμός και η αρμολόγηση της τοιχοποιίας έγιναν χωρίς σιμεντενέσεις. Για την προστασία των τοιχογραφιών από την υγρασία καθαρίστηκε η οροφή από τα στρώματα χώματος και φύλλων που υπήρχε και τοποθετήθηκε ασφαλτόπανο με κολάρο γύρω από κάθε δέντρο, πολύ προσεχτικά για να μην τραυματίσουν τις ρίζες, ώστε να περιοριστεί στο ελάχιστο η υγρασία που περνάει κάτω από αυτά. Τέλος, τοποθετήθηκε σκεπή από σχιστόπλακες.
