ΟΜΙΛΙΑ ΠΕΤΡΟΥ ΤΑΤΟΥΛΗ Περιφερειάρχη Πελοποννήσου και μέλος του Δ.Σ. της ΕΝ.Π.Ε. ΣΤΟ 4ο ΤΑΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ
«Από την Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση στην Περιφερειακή Διακυβέρνηση»
ΣΑΒΒΑΤΟ 22 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2016
Κύριοι Υπουργοί, κύριοι βουλευτές και εκπρόσωποι των πολιτικών Κομμάτων, κυρία Πρόεδρε των εργαζομένων, κυρίες και κύριοι αγαπητοί σύνεδροι του θεσμού της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδος, κύριε Πρόεδρε της ΚΕΔΕ, θεωρώ ότι δεν μπορεί μια χώρα που δεν είναι στην κανονικότητα να μιλάει κ. Υπουργέ για σχέσεις εραστών. Είναι ευθύνη όλων μας να επανέλθουμε και να επαναφέρουμε τη χώρα μας στην κανονικότητα.
Αυτό είναι το μεγάλο ζήτημα που θέτει σήμερα η πρόκληση των ελληνικών Περιφερειών και νομίζω ότι αυτό το θέμα δεν απαντήθηκε. Και όχι μόνο δεν απαντήθηκε, αλλά νομίζω ότι δώσαμε την εικόνα ότι όλοι είμαστε μια οικογένεια, όπου μπορούμε να ισοπεδώνουμε τις προεκλογικές μας δεσμεύσεις και όλοι να νοιαζόμαστε δήθεν για κάτι, το οποίο είναι εξαιρετικά μεταφυσικό σε μια χώρα μη κανονική.
Και θα ξεκινήσω από το σημαντικό θέμα του Συνεδρίου. Σήμερα δεν μιλάμε για Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση, μιλάμε για περιφερειακή διακυβέρνηση. Κάτι, που έχει άμεση σχέση με την αρχή και τη Συνθήκη της Λισσαβόνας ιδιαίτερα δε στα θέματα της εγγύτητας της δημοκρατίας στον τρόπο λειτουργίας και από την άλλη πλευρά στη χωρική και την εδαφική συνεργασία που αποτελεί πλέον το μεγάλο στοίχημα του ευρωπαϊκού σημερινού γίγνεσθαι.
Ακριβώς αυτό το θέμα δεν τέθηκε καθόλου στο Συνέδριο μέχρι τώρα. Ο κ. Πρόεδρος έθεσε κάποιες βασικές αρχές, αλλά επί της ουσίας όμως δεν θέσαμε το θέμα τι σημαίνει περιφερειακή διακυβέρνηση.
Πρώτα και κύρια το να αναγνωρίσει η Βουλή των Ελλήνων το δικαίωμα στις Περιφερειακές Αρχές και στην Ένωση των Περιφερειών, των κανονιστικών ρυθμίσεων περιφερειακού επιπέδου για να μπορέσει να εναρμονίσει το μεγάλο ζήτημα της χωρικής ευθύνης.
Δεύτερο θέμα το οποίο θέλω να σχολιάσω, το οποίο το έθεσε προηγούμενα ο αγαπημένος μου Υπουργός και φίλος. Εδώ δεν κατάλαβα ακριβώς πως τελειώσατε την παρέμβασή σας, μιλάτε για επαναθεσμοθέτηση; Τι εννοείτε με αυτό το πράγμα; Αυτό με βάζει σε σκέψεις. Υπάρχει μια άλλη ατζέντα θεμάτων που θα μιλήσει για ένα καινούργιο θεσμό στο επίπεδο της περιφερειακής Διοίκησης; Ασφαλώς και δεν το πιστεύω ότι μπορεί να συμβεί αυτό το πράγμα.
Και γιατί δεν μπορεί να συμβεί αγαπητοί κυρίες και κύριοι σύνεδροι; Γιατί η Ένωση Περιφερειών Ελλάδος έχει το δικό της ευρωπαϊκό λόμπι, έχει το δικό της ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο το οποίο είναι αλληλέγγυο στον τρόπο λειτουργίας και αυτό δεν πρέπει να διαφεύγει ούτε από τη σημερινή Κυβέρνηση, ούτε από την αυριανή Κυβέρνηση.
Αυτή η θεσμική αλληλεγγύη η οποία έρχεται θεσμικά σε επίπεδο ευρωπαϊκό να δημιουργήσει άλλες προτεραιότητες βάζοντας κυρίως στο πεδίο των επιλογών και των πρωτοβουλιών την περιφερειακή συγκρότηση της Ευρώπης, αποτελεί και την κύρια ασφαλιστική δικλείδα σε όποιον ή όποια σκέφτεται σε εντελώς διαφορετική κατεύθυνση.
Είναι γεγονός ανεξάρτητα από τη συμπεριφορά των Κομμάτων ότι η μεγαλύτερη μεταρρύθμιση κ. Υπουργέ που έχει γίνει ποτέ στον τόπο με συγκεκριμένο επιχειρησιακό σχέδιο, με συγκεκριμένο μεταρρυθμιστικό πλάνο, ανεξάρτητα από τις αδυναμίες, ανεξάρτητα κατά το πόσο εφαρμόστηκε καλά μια μελέτη, αλλά πολιτικά ήταν μόνο η μεταρρύθμιση του “Καλλικράτη”.
Και ήταν μια μεταρρύθμιση με όραμα γιατί διείδε τις περιπέτειες της χώρας και προσπάθησε κύρια θεσμικά να κατοχυρωθεί ο ρόλος της Αυτοδιοίκησης σε περιφερειακό, αλλά και πρωτοβάθμιο αυτοδιοικητικό πεδίο, προκειμένου να αντιμετωπίσει η Αυτοδιοίκηση τα μεγάλα προβλήματα των Μνημονίων και των υποχρεώσεων που αναλάμβανε η χώρα. Μια χώρα, η οποία όπως είπα και προηγούμενα πλέον ονοματίζεται ως μια μη κανονική χώρα.
Και ακριβώς αυτό είναι το μεγάλο πρόβλημα. Δεν πρέπει να διαφεύγει από τη σημερινή Κυβέρνηση ανεξάρτητα με το τι πίστευε πριν τις εκλογές ότι η συμβολή της Περιφερειακής Διοίκησης και της Πρωτοβάθμιας Τοπικής Αυτοδιοίκησης κάτω από το μεταρρυθμιστικό της πλαίσιο στα δημοσιονομικά πράγματα ήταν εξαιρετικά ενδιαφέρουσα.
Αυτό το νοικοκύρεμα των Αυτοδιοικήσεων προσέφερε στη χώρα περίπου εφ’ άπαξ 4,5 δις ευρώ στην πιο κρίσιμη περίοδο και προσφέρει σε ετήσια βάση πάνω από 1,5 δις ευρώ, για να μπορεί η χώρα δημοσιονομικά να βελτιώσει τη θέση της.
Άκουσα τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης θέλω να αποκαταστήσω μια ιστορική αλήθεια. Είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα η θέση σας και η στάση σας ως Υπουργός, αλλά αυτό το θέμα όμως της εκχώρησης ενός μεγάλου κομματιού του αγροτικού προγράμματος, ήταν επιτυχία των Περιφερειών αλλά και των τότε πολιτειακών παραγόντων, των κυβερνητικών παραγόντων που σε αντίθεση και αντιπαράθεση με τους επικεφαλής των Υπουργείων, όλοι αυτοί συμβάλλαμε στο να μπορέσουμε να δημιουργήσουμε αυτή τη δέσμευση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Γιατί αυτό είχε επιτευχθεί στη διαπραγμάτευση που είχε γίνει το 2013. Ή θέλουμε να λέμε αλήθειες ή θέλουμε να είμαστε καλοσυνάτοι μεταξύ μας!
Χαίρομαι για την καινούργια ηγεσία του Υπουργείου που την ενσωμάτωσε αυτή την άποψη. Δεν θέλω να κάνω άλλη πολιτική παρατήρηση για το ποια ήταν η θέση σε σχέση με την ΚΑΠ και την αναθεώρηση της ΚΑΠ δεν θέλω να το πάω εκεί. Μου έκανε όμως μεγάλη εντύπωση ο Πρόεδρος της ΕΝ.Π.Ε., κυρίως επικέντρωσε την ομιλία του στο πρόβλημα της ανεργίας και παραδόξως και οι κύριοι Υπουργοί βρήκαν ένα επίπεδο συμφωνίας, αλλά η ανεργία δεν είναι ένα μεταφυσικό φαινόμενο το οποίο αντιμετωπίζεται με ευχολόγια. Η ανεργία θέλει συγκεκριμένες προτάσεις και συγκεκριμένο σχέδιο, για να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε οικονομικά αυτή τη μεγάλη κοινωνική διάσταση της οικονομικής δυσλεξίας.
Και σε αυτό δεν ακούσαμε καμία πρόταση. Κύριε Υπουργέ, θεωρώ ότι το μεγάλο κεφάλαιο και το μεγάλο πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε σήμερα είναι οι διορθώσεις του “Καλλικράτη”. Δεν είναι λογικό να θέλουμε σε διάρκεια έξι χρόνων, που δεν έχουμε ακόμη αξιολογήσει την εμπειρία αλλά και την τεχνογνωσία που προσέφερε ο “Καλλικράτης” σε περιφερειακό επίπεδο, να μπούμε σε λογικές μεταρρύθμισης του “Καλλικράτη”.
Χρειάζεται, εάν θέλουμε να είμαστε σοβαρή χώρα, να βρούμε ένα πλαίσιο ένα πεδίο διορθώσεων και ιδιαίτερα δε όχι στο επίπεδο των εύκολων άλλοθι που θέλουμε να έχουμε όλοι μας λέγοντας ότι δεν λειτουργεί δημοκρατικά, ή ότι η εμπέδωση και η εμβάθυνση της δημοκρατίας είναι μια εντελώς διαφορετική προσέγγιση. Η δημοκρατία ορίζεται ως μια απλή διαδικασία αλληλοσεβασμού και αλληλοκατανόησης. Αυτή είναι η Διοίκηση. Δεν μπορεί να είναι η Διοίκηση κάτι το διαφορετικό.
Μεγάλη όμως βαρύτητα θα πρέπει να δώσουμε στα αναπτυξιακά μέσα, στην ανάπτυξη. Δεν μπορώ να καταλάβω πως μπορούν δυο διαφορετικά προγράμματα σήμερα να συμφωνούν περί ιδιωτικοποιήσεων, περί αξιοποιήσεων και όλα αυτά τα πράγματα, δεν μπορεί να είμαστε μια Συνέλευση καλών μαθητών και καλών παιδιών. Εδώ ερχόμαστε ο καθένας να καταθέσει ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα μεταρρυθμιστικό και ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα αναπτυξιακών εργαλείων.
Το κύριο αίτημα κύριοι Υπουργοί και κύριοι εκπρόσωποι των πολιτικών Κομμάτων είναι το να δοθεί η δυνατότητα στο μόνο μηχανισμό που μπορεί αυτή τη στιγμή να αναλάβει την ευθύνη της ανάπτυξης του τόπου και το να δούμε από την κρίση, τι δυνατότητες θα δοθούν ώστε να αναπτυχθούν καινούργια αναπτυξιακά εργαλεία.
Εδώ χρειαζόμαστε τη συμφωνία σας και θέλω να έχουμε μια καθαρή κουβέντα εξ αρχής. Η αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας δεν μπορεί να γίνει με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο και ο ένας τρόπος των ιδιωτικοποιήσεων δεν έφερε τα αποτελέσματα τα οποία χρειαζόμασταν και ο άλλος τρόπος που η κρατική παρέμβαση προσπαθεί να βρει ένα μοχλό να αξιοποιήσει τη δημόσια περιουσία δεν ωφέλησε τον τόπο.
Εδώ πρέπει να υπάρξει μια κοινή λογική: η εμπιστοσύνη της Κυβέρνηση απέναντι στον περιφερειακό θεσμό, ώστε να του δοθεί η δυνατότητα σε αγαστή συνεργασία με τους υπεύθυνους των οικονομικών Υπουργείων να αξιοποιηθεί προς το συμφέρον της εθνικής οικονομίας, αλλά και προς το συμφέρον της εθνικής ανεξαρτησίας η αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας.
Αίτημά μας είναι το ΤΑΙΠΕΔ να είναι σε συνεργασία μαζί μας και να μας εκχωρήσει το κομμάτι αυτό της δημόσιας περιουσίας, που εμείς με την τεχνογνωσία που έχουμε αποκτήσει πλέον να το αξιοποιήσουμε.
Δεύτερο θέμα κ. Υπουργέ, είναι το θέμα της δυνατότητας καινούργιων χρηματοδοτικών εργαλείων. Τα χρηματοδοτικά εργαλεία είναι δεδομένα. Δεν μας κάνετε χάρη γιατί διαχειριζόμαστε τα περιφερειακά πρόγραμμα, είναι ένα θέμα το οποίο το κατακτήσαμε, το πήραμε και το πήραμε με πολύ καλά αποτελέσματα.
Δεν είναι ακριβές αυτό ότι υπάρχουν προγράμματα που τρέχουν με 150% αλλά είναι πάρα πολύ σωστή η παρατήρηση του κ. Προέδρου ότι παραλάβαμε περιφερειακά προγράμματα και όχι διαπεριφερειακά προγράμματα. Τα οποία τα παραλάβαμε περίπου στο 10% των απορροφήσεων και έχουμε φτάσει αυτή τη στιγμή το συνολικό πρόγραμμα των περιφερειακών προγραμμάτων να τρέχει με 114%. Αυτό είναι επιτυχία των Περιφερειών, αλλά δείχνει όμως ότι και το επίπεδο συνεργασίας με την κυβέρνηση, είναι σε ένα υψηλότατο επίπεδο χωρίς να χαρίζεται ο καθένας στον καθένα και χωρίς να δημιουργούν συμφωνίες κάτω από το τραπέζι.
Άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία. Πρώτα και κύρια θα θέλαμε να ενημερώσουμε την κυβέρνηση ότι από εδώ και στο εξής είναι σύμφωνη η γνώμη μας. Δεν θα υπάρξει καμία εκχώρηση κομματιού του προγράμματός μας, χωρίς την εξ αρχής δική μας συγκατάθεση.
Δεν μπορεί αυτή τη στιγμή να συνεχίζεται η κατασπατάληση κοινοτικών πόρων, ιδιαίτερα του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου σε προγράμματα τα οποία συνεχίζουν να υπηρετούν πολιτικές κατευθύνσεις και δεν υπηρετούν την ίδια την κοινωνία και δεν στρέφονται κυρίως στο να βοηθήσουν τους ωφελούμενους, γιατί αυτός είναι ο ρόλος μας.
Τέταρτο θέμα. Δεν ξέρω, δεν υπάρχει κανένα επενδυτικό σχέδιο που να γίνεται χωρίς να λαμβάνεται υπόψη του η υφιστάμενη περιβαλλοντική νομοθεσία. Και η υφιστάμενη νομοθεσία περί αναπτύξεως των ομοειδών επενδυτικών σχημάτων. Δεν υπάρχει κανένας που θα προστατεύει περισσότερο το περιβάλλον από τον άλλον. Υπάρχει νομοθεσία η οποία πρέπει να τηρείται και πρέπει να τηρείται και από τους κυρίους Υπουργούς της κυβέρνησης. Είναι αυθαίρετο να παρεμβαίνει ο κ. Υπουργός, ο οποιοσδήποτε Υπουργός και να αναστέλλει τη λειτουργία νομίμων αδειοδοτημένων επενδύσεων. Κι αυτό νομίζω ότι είναι καταστροφή για την οικονομία.
Πέμπτο θέμα. Ο αναπτυξιακός νόμος. Ο αναπτυξιακός νόμος, ακούστηκε και προηγούμενα, είναι ένα θέμα που αφορά κυρίως την Περιφέρεια. Γιατί η Περιφέρεια και αυτό ήταν το καινούργιο καινοτόμο που έφερε ο Καλλικράτης, για πρώτη φορά είχε την ευθύνη του στρατηγικού περιφερειακού σχεδιασμού. Γι’ αυτό και είπα προηγούμενα κάνοντας μια παρέμβαση στον κ. Βορίδη, ότι χρειάζεται και απαιτείται συνταγματική διόρθωση του άρθρου 101 παρ. 1, παρ. 3, που θα δώσει μεγαλύτερες δυνατότητες στη λειτουργία και στην αξιοποίηση των οικονομικών δυνατοτήτων στην περιφερειακή λειτουργία. Γιατί αυτό έχει άμεση σχέση με το θέμα του συνεδρίου. Η Περιφερειακή Διακυβέρνηση περνάει μέσα από την τροποποίηση του άρθρου 101 παρ. 1, παρ. 3.
Καινούργια χρηματοδοτικά εργαλεία. Είπα ο αναπτυξιακός νόμος. Από την άλλη πλευρά θα πρέπει πάλι η κυβέρνηση να δει το θέμα των ιδιαίτερων δυνατοτήτων που πρέπει να παρέχει στην ελληνική οικονομία και στην ελληνική περιφέρεια. Ειδικές οικονομικές ζώνες. Είναι ένα εργαλείο το οποίο το χρησιμοποιούν απαξάπαντες, ακόμη και οι πιο αναπτυγμένες ευρωπαϊκές χώρες κερδίζουν πολιτικά αξιοποιώντας την πολιτική τους πίεση, αλλά και την ικανότητά τους να δημιουργούν ελεύθερες οικονομικές ζώνες, με πλήρη εξασφάλιση των εργασιακών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων.
Και αυτό νομίζω ότι είναι πάρα πολύ σημαντικό. Όπως επίσης ο χάρτης των ελεύθερων τελωνειακών ζωνών. Η χώρα μας φιλοδοξεί και πρέπει να φιλοδοξεί να γίνει ένα μεγάλο κέντρο logistic. Θα πρέπει να διαδραματίσουμε μεγάλο και σημαντικό ρόλο στις μεταφορές. Αν θέλουμε να αξιοποιήσουμε στρατηγικά τη θέση μας, θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ποια είναι η θέση μας πάνω σε αυτό τον τομέα;
Και έρχομαι στο έβδομο κομμάτι. Αγροτική οικονομία κ. Υπουργέ χωρίς τη μόχλευση προς μια στρατηγική κατεύθυνση της αγροτικής οικονομίας δεν πρόκειται να γίνει. Χρειάζεται τόλμη. Θα πρέπει να εξειδικεύσουμε σε κάθε περιοχή ποιες είναι οι προτεραιότητες. Δεν είναι το θέμα της συμβολής απλώς και μόνο στην οικονομία της χώρας, η ανάπτυξη του αγροτικού τομέα και έχετε απόλυτο δίκιο. Αυτή η χώρα σε κρίσιμες στιγμές δεν σώθηκε ούτε από τους πλούσιους της, ούτε από την ελίτ της. Σώθηκε από τους απλούς ανθρώπους της υπαίθρου.
Σήμερα έχουμε όμως ένα φοβερό δίλημμα, ένα φοβερό πρόβλημα. Ερήμωσε η ύπαιθρος. Και οφείλουμε μέσα από τις πολιτικές αγροτικής ανάπτυξης να αντιμετωπίσουμε και το πρόβλημα της ερημοποίησης.
Στοχευμένες δράσεις. Οι πόροι δεν είναι πάρα πολλοί. Θα πρέπει σε κάθε τι να υπάρχει συγκεκριμένο σχέδιο. Θα πρέπει να έχει αυτό το business plan που λένε. Με κάποια όμως περιθώρια, γιατί εάν δεν αναπτύξουμε αυτά τα χρηματοδοτικά εργαλεία, και εάν δεν σταματήσουμε τους μύθους ότι όλα τα προγράμματα και τα προβλήματα θα τα πάμε στο Ταμείο Γιούνκερ, το οποίο Ταμείο Γιούνκερ ξέρετε πάρα πολύ καλά δεν χρηματοδοτεί προγράμματα, δεν χρηματοδοτεί τέτοια πράγματα. Ευνοεί μόνο τη χρηματοδότηση μέσω των εγγυήσεων και τη δυνατότητα που ανοίγει στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων να χρηματοδοτηθούν συγκεκριμένα σχέδια, για να σταματήσει το Υπουργείο Μεταφορών να λέει χίλια δυο πράγματα, ότι όλα τα πράγματα πλέον θα τα εντάξουμε στο Ταμείο Γιούνκερ.
Κι αυτό το λέω γιατί αυτή τη στιγμή έχουμε μια δυσμενή εξέλιξη στη χώρα μας. Το χρηματοπιστωτικό σύστημα που τόσα χρόνια, τόσες 10ετίες είχε στρέψει τα βέλη του με ευθύνη ολωνών μας στους απλούς, στους Έλληνες πολίτες, αυτή τη στιγμή έχει τεράστια προβλήματα επαναδραστηριοποίησης. Είναι αδύναμο πλέον να χρηματοδοτήσει την ανάπτυξη. Και μην σας διαφεύγει αυτό το πράγμα.
Κλείνοντας κυρίες και κύριοι, αυτή την τοποθέτησή μου, που είναι μια τοποθέτηση κατά τη γνώμη μου, θα έλεγα, κυρίως για να δημιουργήσει ένα καινούργιο μεταρρυθμιστικό ρεύμα που χρειάζεται η χώρα, οποιαδήποτε μεταρρύθμιση σε οποιονδήποτε άλλο θεσμό εάν κυρίως πρώτα δεν φέρει η κυβέρνηση το πρόγραμμα των μεταρρυθμίσεων στη διοίκηση, γιατί αυτή τη στιγμή το management της διοίκησης είναι ακριβώς αυτό που θα δώσει το περιεχόμενο της αλλαγής και της άλλης κατεύθυνσης, δεν πρόκειται να έχουμε κανένα θετικό αποτέλεσμα.
Έλεγα λοιπόν μην σας διαφεύγει τόσο εύκολα το θέμα των κόκκινων δανείων. Με το θέμα των αμελειών, των προηγούμενων ή των άστοχων ενεργειών. Η ιστορία των κόκκινων δανείων απειλεί ευθέως την πολιτική της ανεξαρτησίας της χώρας μας. Σας ευχαριστώ πολύ.
