Στη διαρκή επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων της Βουλής για το ζήτημα της ιατρικής κάνναβης, τοποθετήθηκε ο Πρόεδρος του ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ Δημοκρατών Σοσιαλιστών Γιώργος Παπανδρέου. Αναλυτικά η τοποθέτηση το κ. Παπανδρέου είχε ως εξής:
«Κυρίες και κύριοι, κ. Πρόεδρε, ο Έλληνας πολίτης περνά πράγματι μια δύσκολη και παρατεταμένη περίοδο οικονομικής επιβάρυνσης, ενώ παράλληλα, πολλές φορές και λόγω αυτών των κοινωνικών συνθηκών, υπάρχει και μία αυξητική τάση και για την χρήση ναρκωτικών.
Το νομοσχέδιο αυτό μπορεί να αποτελέσει ένα πρώτο θετικό βήμα ανακούφισης για πολλούς που υποφέρουν, αλλά και να γίνει ο αναπτυξιακός μοχλός σε σημαντικούς τομείς, όπως ο αγροτικός τομέας και η φαρμακοβιομηχανία.
Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω πολύ για την πρόσκληση. Είναι γνωστές οι απόψεις που έχω διατυπώσει, εδώ και δεκαετίες. Είμαι εδώ σήμερα και με μια άλλη ιδιότητα. Είμαι μέλος της Διεθνούς Επιτροπής για τα Ναρκωτικά (GCDP), που συστήθηκε το 2010 και στην οποία συμμετέχουν σημαίνουσες διεθνείς προσωπικότητες.
Σήμερα, αλλάζει ριζικά και διεθνώς η αντίληψη για το πώς πρέπει η πολιτεία να αντιμετωπίζει τα ζήτημα των ναρκωτικών.
Από τη μία, υπήρξε η πολιτική που ξεκίνησε από τον Πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών, τον κ. Νίξον, ο λεγόμενος «πόλεμος κατά των ναρκωτικών», που πίστευε – με έναν τρόπο, θα έλεγα, πουριτανικό – ότι μπορούσε με την καταστολή να εξαλείψει πλήρως τα ναρκωτικά.
Από την άλλη, υπήρξε η αντίληψη ότι είναι πιο αποτελεσματικό να ρυθμίζεται η ροή, ο έλεγχος και η κατανάλωση από την πολιτεία και ο χρήστης να μην τιμωρείται, αλλά να αντιμετωπίζεται ανθρώπινα, μειώνοντας τις βλάβες, αντί να στερείται της ελευθερίας του.
Τα αποτελέσματα της πρώτης αντίληψης, της κατασταλτικής προσέγγισης, ήταν μία πλήρης αποτυχία, αλλά έφεραν και πολλή δυστυχία. Ενίσχυσε την παραοικονομία, τα εγκληματικά δίκτυα διακίνησης ναρκωτικών, όπλων και ανθρώπων. Φυλακίστηκαν άπειροι, κυρίως νέοι, χωρίς λόγο, αλλά με τεράστιες επιπτώσεις στη ζωή τους, στη σταδιοδρομία τους, στην υγεία τους, με κοινωνικό στιγματισμό. Ξοδεύτηκαν τεράστια ποσά, φόροι των πολιτών, για αστυνόμευση, φυλάκιση, δικαστήρια, εξοπλισμούς, χωρίς αποτέλεσμα. Εξοπλίστηκαν δίκτυα παράνομης διακίνησης με όπλα, αλλά και με άπλετο χρήμα. Ο ΟΗΕ το 2003 υπολόγισε ότι το 1% του παγκόσμιου Α.Ε.Π. πήγαινε σε αυτά τα παράνομα δίκτυα, περίπου 320 δισ. δολάρια.
Αυτό το χρήμα και αυτή η δύναμη τους δεν κόστισε μόνο ζωές. Υπονόμευσε, ακόμα και αιχμαλώτισε, δημοκρατικούς θεσμούς παγκοσμίως. Η διαφθορά, η εξαγορά πολιτικών, δικαστικών λειτουργών, αστυνομικών αξιωματούχων, δημοσιογράφων και μέσων ενημέρωσης, ποδοσφαιρικών λεσχών, είναι μια συνήθης πια πρακτική και αποτελεί μάστιγα για πολλές χώρες. Σε χώρες με πρόσφατες δημοκρατικές κατακτήσεις, το παράνομο εμπόριο τείνει να υποκαταστήσει τους θεσμούς της πολιτείας δημιουργώντας τεράστια αστάθεια και ανασφάλεια.
Το παράλογο και η αποτυχία αυτής της πολιτικής αποτυπώνεται σε ένα πολύ απλό γεγονός: ότι ακόμα και στις φυλακές δεν μπορούμε να ελέγξουμε τη διακίνηση ναρκωτικών. Τέλος, η αντιμετώπιση του εξαρτημένου χρήστη ως εγκληματία είχε και έχει ως αποτέλεσμα τεράστια βλάβη στην υγεία του, αλλά και στη διάδοση νόσων, όπως η ηπατίτιδα και το HIV σε ευρύτερους πληθυσμούς. Αυτά, γενικά περί ναρκωτικών.
Θα ήθελα να πω δύο λόγια, συγκεκριμένα στο θέμα της κάνναβης.
Από το 1961, όταν είχε καταταγεί στη λεγόμενη «Συνθήκη των Ναρκωτικών», η κάνναβη είχε θεωρηθεί ως επικίνδυνη ουσία. Σήμερα, η ιατρική έρευνα και η επιστημονική εμπειρία έχει ανατρέψει πλήρως αυτά τα δεδομένα. Υπάρχουν μύθοι, οι οποίοι έχουν καταρριφθεί. Μπορώ να σας καταθέσω έναν πίνακα, που δείχνει ότι η κάνναβη ανήκει στις ουσίες με πολύ μικρότερη επικινδυνότητα, για παράδειγμα, από το αλκοόλ ή το τσιγάρο.
Η αντίληψη ότι χρησιμοποιώντας την κάνναβη ανοίγουμε την πόρτα για άλλες σκληρές ουσίες είναι μύθος, διότι ο τρόπος με τον οποίο πηγαίνει κάποιος, δυστυχώς, στα σκληρά ναρκωτικά, είναι μέσα από την επαφή με αυτά τα δίκτυα. Το θέμα είναι πώς θα φύγει από τα δίκτυα αυτά η κάνναβη.
Οι νοοτροπίες και οι αντιλήψεις έχουν αλλάξει δραματικά, έστω και αν υπάρχει αντίδραση σε αυτές τις αλλαγές, ιδιαίτερα από όσους κερδοσκοπούν από τη σημερινή κατάσταση, με την απαγόρευση. Σε αυτούς συγκαταλέγονται όχι μόνο τα εγκληματικά δίκτυα διακίνησης, αλλά και μεγάλες φαρμακοβιομηχανίες, που ξέρουν ότι σε αρκετούς τομείς, όπως των οπιούχων φαρμάκων, θα είναι ανταγωνιστικό, ακόμα και ανατρεπτικό το σκεύασμα της ιατρικής κάνναβης.
Η αλλαγή νοοτροπίας αναδεικνύεται σε μια επιστολή που θα σας διαβάσω, την οποία στείλαμε ως Διεθνής Επιτροπή για τα Ναρκωτικά (GCDP) στον Πρόεδρο Ομπάμα, λίγες βδομάδες πριν ολοκληρωθεί η θητεία του.
Αρχικά τον ευχαριστήσαμε για την επανεξέταση της τιμωρητικής πολιτικής για τα ναρκωτικά. Στη συνέχεια, διαβάζω:
«Παρότι οι συγκεκριμένοι δεν διέπραξαν βίαια εγκλήματα, καταδικάστηκαν σε μακρόχρονες ποινές, ως ποινικοί εγκληματίες.
Τι σκοπό εξυπηρετεί κάτι τέτοιο, πέρα από το να εμποδίσει κάθε μελλοντική τους ευκαιρία να ζήσουν κάποτε μια δημιουργική ζωή; Από αυτές τις ποινές κινδυνεύουν ακόμα και χρήστες ή όσοι βρεθούν με μικροποσότητες για προσωπική χρήση, όταν αυτό θα έπρεπε να προστατεύεται από την αρχή της αυτοδιάθεσης.
Η πολιτεία μπορεί να εμπλακεί στις προσωπικές επιλογές του ατόμου μόνο, όταν αυτές θέτουν σε κίνδυνο την κοινωνία, τη δημόσια ασφάλεια ή τη δημόσια υγεία.
Σε όσους η χρήση έχει επιφέρει φυσικό ή ψυχικό νόσημα πρέπει να προσφέρεται υποστήριξη και πρόσβαση σε δομές υγείας. Σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί η χρήση να ποινικοποιείται.
Όπως έχει πει και ο συνάδελφός μας στη Διεθνή Επιτροπή για τα Ναρκωτικά, ο Κόφι Ανάν.. «τα ναρκωτικά έχουν καταστρέψει πολλές ζωές, αλλά οι λανθασμένες πολιτικές των κυβερνήσεων έχουν καταστρέψει περισσότερες.»
Και κλείνουμε την επιστολή λέγοντας ότι:
«Επιπροσθέτως, αναγνωρίζουμε τον σεβασμό σας για τους νόμους που τέθηκαν σε ισχύ μέσω δημοψηφισμάτων σε πολλές πολιτείες των Ηνωμένων Πολιτειών, σε ό,τι αφορά στη χρήση μαριχουάνας και ευελπιστούμε πως η φωνή του λαού θα συνεχίσει να γίνεται πράξη σε ό,τι αφορά στις πολιτικές για τα ναρκωτικά».
Στους υπογράφοντες, πλην εμού, περιλαμβάνονται οι:
Fernando Cardoso, πρώην Πρόεδρος της Βραζιλίας,
Ruth Dreifuss, πρώην Πρόεδρος της Ελβετίας,
Cesar Caviria, πρώην Πρόεδρος της Κολομβίας,
Alexander Kwasniewski, πρώην Πρόεδρος της Πολωνίας,
Ricardo Lagos, πρώην Πρόεδρος της Χιλής,
Olusegun Obasanjo, πρώην Πρόεδρος της Νιγηρίας,
Jorge Sampio, πρώην Πρόεδρος της Πορτογαλίας και
Ernesto Zedillo, πρώην Πρόεδρος του Μεξικού.
Η δική μου άποψη, όπως και όλων των μελών της Διεθνούς Επιτροπής, είναι υπέρ της αποποινικοποίησης της χρήσης της κάνναβης για ιατρικούς λόγους, αλλά και για την απλή και ιδία χρήση.
Σήμερα, η ιατρική κάνναβη επιτρέπεται σε έξι ευρωπαϊκές χώρες, συμπεριλαμβανομένων των Κάτω Χωρών, Κροατίας, Γερμανίας, καθώς και σε χώρες τόσο διαφορετικές, όπως οι 29 πολιτείες των Ηνωμένων Πολιτειών, ο Καναδάς, η Χιλή, η Κολομβία, το Ισραήλ, η Αυστραλία και συζητιέται ακόμα και στην Ταϊλάνδη τώρα.
Η ιατρική κάνναβη χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση της ανορεξίας, της μείωσης της ναυτίας, της μείωσης του πόνου, της φλεγμονής, των προβλημάτων ελέγχου των μυών, για τον έλεγχο των επιληπτικών κρίσεων και ενδεχομένως, για τη θεραπεία ψυχικών ασθενειών. Βοηθάει τους ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας ή αυτούς που ζουν με AIDS να διαχειρίζονται τα συμπτώματα τους, να μειώνουν τις επιληπτικές κρίσεις, ενώ η πρόσφατη έρευνα σε ζώα έδειξε ότι μερικά από τα εκχυλίσματα μπορούν να βοηθήσουν στην καταστροφή ορισμένων καρκινικών κυττάρων και στη μείωση του μεγέθους των άλλων.
Ανάλογα με τη χώρα, οι νόμοι επιτρέπουν την πώληση ιατρικής κάνναβης σε διάφορες μορφές σε φαρμακεία ή σε κοινωνικούς συλλόγους, όπως και την αυτοκαλλιέργεια.
Σχετικά με τις παρενέργειες, μελέτες των τελευταίων 40 ετών – περίπου 31 μελέτες – έχουν δείξει ότι από τους συμμετέχοντες σε αυτές αναφέρθηκαν συνολικά 4779 παρενέργειες αλλά το 96,6% αυτών των περιπτώσεων δεν θεωρήθηκαν σοβαρές από τους ερευνητές. Επομένως, είναι πολύ μικρές και οι παρενέργειες.
Σε ό,τι αφορά στο νομοσχέδιο, πιστεύω ότι πρέπει να διασφαλίζει πρώτα την προσβασιμότητα σε πιστοποιημένα φαρμακευτικά σκευάσματα – μέσω της σωστής συνταγογράφησης – για τον χρήστη, τον ασθενή και νομίζω ότι εδώ, θα έπρεπε να απλοποιηθούν οι διαδικασίες του νομοσχεδίου. Δεύτερον, θα πρέπει να διασφαλίζει ένα περιβάλλον που θα βοηθά στην επένδυση σε καλλιέργεια, παρασκευή και μάρκετινγκ της ιατρικής κάνναβης εντός Ελλάδος αλλά και διεθνώς. Υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για ξένες επενδύσεις, ενώ χρειάζεται να στηριχθεί και η εγχώρια βιομηχανία και η αγροτική παραγωγή του φυτού, δηλαδή και προ του εκχυλίσματος που θα αξιοποιείται από την βιομηχανία.
Θεωρώ ότι θα πρέπει να αποποινικοποιηθεί η προσωπική χρήση και η καλλιέργεια μικρής ποσότητας για ιδία χρήση. Επιπλέον, να υπάρξει πιστοποιημένη καλλιέργεια κάνναβης για την απλή η ιδία χρήση στη χώρα μας.
Θα ήθελα να παραθέσω μερικά στοιχεία από τα αποτελέσματα, όπου έχει αποποινικοποιηθεί η κάνναβης.
Πρώτα απ’ όλα, το Forbes θεωρεί ότι η αγορά της ιατρικής κάνναβης θα είναι στην Ευρώπη περίπου 50 δισεκατομμύρια ευρώ.
Ήδη, η Γερμανία που έχει νομιμοποιήσει τη χρήση της ιατρικής κάνναβης έχει μια αγορά περίπου 10 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, το Κολοράντο έχει δημιουργήσει μέσω της φορολογίας έσοδα πάνω από 600 εκατομμύρια δολάρια σε ένα χρόνο και έχει δημιουργήσει νόμιμη βιομηχανία που απασχόλησε από 165.000 μέχρι 230.000 εργαζόμενους. Σε μεγάλο βαθμό αυτά τα έσοδα πήγαν σε σχολεία και στη βοήθεια κοινοτήτων με ιδιαίτερα προβλήματα φτώχειας και άλλα.
Στη δημόσια υγεία των ΗΠΑ η νομιμοποίηση της μαριχουάνας είχε επίσης άμεσο θετικό αντίκτυπο στη δημόσια υγεία και στην ασφάλεια (στις πολιτείες που το έχουν νομιμοποιήσει). Η νόμιμη πρόσβαση στην ιατρική μαριχουάνα έχει συνδεθεί με χαμηλότερα ποσοστά βλάβης που σχετίζονται με τα οπιοειδή, συμπεριλαμβανομένων των θανάτων από υπερβολική δόση οπιοειδών και διαταραχών χρήσης οπιούχων που δεν έχουν υποστεί αγωγή. Έχει μειώσει κατά 23% την εξάρτηση από τα οπιοειδή, 25% χαμηλότερο ποσοστό υπερδοσολογίας και 15% λιγότερες εισαγωγές φαρμάκων με οπιοειδή σε πολιτείες με νόμιμη πρόσβαση στη μαριχουάνα σε σύγκριση με εκείνες χωρίς.
Μετά τη νομιμοποίηση, ο αριθμός των ατόμων που συνελήφθησαν για οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ και άλλων ναρκωτικών μειώθηκε στο Κολοράντο και στην Ουάσιγκτον (δύο πολιτείες που έχουν νομιμοποιήσει την χρήση κάνναβης).
Τέλος, και ο σημερινός Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, ο όποιος έχει την εμπειρία της αποποινικοποίησης που ο ίδιος έφερε ως πρωθυπουργός της Πορτογαλίας, έχει μιλήσει για την ανάγκη να υπάρξει πια μια σοβαρή, παγκόσμια συζήτηση, για την αλλαγή σε αυτό τον τομέα.
Κλείνω με μία διαπίστωση, ότι το ηθικό δίλημμα είναι απλό:
Δεν είναι το ηθικό δίλημμα, αν είμαστε υπέρ ή κατά των ναρκωτικών. Δεν είναι το ηθικό δίλημμα, αν είμαστε υπέρ ή κατά της χρήσης της κάνναβης. Το ηθικό δίλημμα είναι, αν οι πολιτικές μας και η πολιτεία σώζουν ζωές ή αν οι πολιτικές μας καταστρέφουν ζωές.
Σας ευχαριστώ πολύ, για την ευκαιρία (που μου δώσατε) να σας μιλήσω.».
