1) Το νομοσχέδιο «Μέτρα για την επιτάχυνση του κυβερνητικού έργου και άλλες διατάξεις» (ήδη ψηφίστηκε και κατέστη νόμος του κράτους) αποτελεί συνέχεια αυτού που είχε κατατεθεί στη Βουλή τον περασμένο Δεκμβριο και που, μετά τη γνωστή «περιπέτεια» διακοπής της συζήτησής του και τη συμπερίληψη πολλών διατάξεων του αρχικού νομοσχεδίου στις ήδη ψηφισθείσες ΠΝΠ, επανέρχεται με τις υπόλοιπες ρυθμίσεις και κάποιες πρόσθετες.
Παρότι περιλαμβάνει διατάξεις διαφορετικών Υπουργείων και συνακόλουθα διαφορετικών αντικειμένων, υπάρχει ένα νήμα που συνδέει όλες αυτές τις ρυθμίσεις :
Το νήμα είναι η συνταγματικά κατοχυρωμένη αρχή του κοινωνικού κράτους, η οποία μετά την υπαγωγή της χώρας στις πολιτικές λιτότητας έχει ακυρωθεί-καταλυθεί και πάντως τείνει να ξεχαστεί.
Το νομοσχέδιο, με τη συμπερίληψη διατάξεων που έχουν κοινωνικό χαρακτήρα, φιλοδοξεί να αμβλύνει αντικοινωνικές αιχμές των νεοφιλελεύθερων πολιτικών και να αρχίσει την επανοικοδόμηση του κοινωνικού κράτους.
Αποτελεί το πρώτο βήμα, όχι με σκοπό την επάνοδο στο ατελές κοινωνικό κράτος του παρελθόντος, αλλά στη δημιουργία προϋποθέσεων για ένα νέο, σύγχρονο κοινωνικό κράτος, χωρίς τις παθογένειες του παρελθόντος, που να λειτουργεί, κυρίως ως προς το προνοιακό σκέλος του, κατά τη διάρκεια της κρίσης αλλά και μετά την κρίση, οπότε και μπορεί να αναπτυχθεί πλήρως.
2) Τα σημεία αιχμής του νομοσχεδίου, που, με αυτό αναδεικνύονται και στα οποία κατατείνει
α) είναι ρυθμίσεις που έχουν κοινωνικό χαρακτήρα αλλά και χαρακτήρα ενίσχυσης της ελληνικής περιφέρειας
Ενδεικτικά να αναφερθούν:
ι) η αντισταθμιστική εκπαίδευση (ενισχυτική διδασκαλία για τους μαθητές γυμνασίου, πρόσθετη διδακτική στήριξη για τους μαθητές λυκείου, εκπαίδευση για κρατούμενους νέους) που απευθύνεται σε ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες
ιι) η σύσταση και λειτουργία «κέντρων κοινότητας» στους πρωτοβάθμιους ΟΤΑ σε συνεργασία με την κοινωνική υπηρεσία αυτών, για την εφαρμογή πολιτικών κοινωνικής προστασίας. Συγκεκριμένα, για την πληροφόρηση, την εξυπηρέτηση, την υποστήριξη ένταξης, τη διασύνδεση των πολιτών και ιδίως των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων με κοινωνικά προγράμματα, δομές κοινωφελούς χαρακτήρα και υπηρεσίες και την τοπική αγορά εργασίας. Επιπλέον δε, για την παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών επαγγελματικού προσανατολισμού, ένταξης στην αγορά εργασίας, για την ανάπτυξη δημιουργίας ευκαιριών για νέους, δράσεων δημιουργικής απασχόλησης, διοργάνωσης εκδηλώσεων επιμορφωτικού και κοινωνικού περιεχομένου κλπ.
ιιι) ο σχεδιασμός και η κατάρτιση προγραμμάτων κοινωφελούς χαρακτήρα για την κάλυψη κοινωνικών αναγκών, (και) με την απασχόληση ανέργων σε δήμους, περιφέρειες και δημόσιες υπηρεσίες
ιv) η παροχή δυνατότητας μείωσης δημοτικών φόρων ή τελών ή απαλλαγή από αυτά για αναξιοπαθούντες και ευάλωτες κοινωνικές ομάδες
v) η καθολική υγειονομική, νοσοκομειακή και ιατροφαρμακευτική, κάλυψη ανασφάλιστων και ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, προκειμένου να αρθεί ο θεσμικός αποκλεισμός τους
vι) η παροχή κινήτρων στους ιατρούς και στους ιατρούς υπηρεσίας υπαίθρου, για την κάλυψη κενών ιατρικών θέσεων σε φορείς παροχής υπηρεσιών υγείας νησιωτικών, άγονων και προβληματικών περιοχών
vιι) η σύσταση και λειτουργία μηχανισμού διάγνωσης των αναγκών της αγοράς εργασίας, με τον προσδιορισμό της προσφοράς-ζήτησης εργασίας σε επαγγέλματα-δεξιότητες-ικανότητες-γνώσεις-περιοχές (χωρικές ενότητες) όπως αυτά έχουν και όπως θα εξελιχθούν στο μέλλον, με τον εντοπισμό αντιστοιχιών αναντιστοιχιών μεταξύ προσφοράς και ζήτησης εργασίας και με το σχεδιασμό πολιτικών για την ενίσχυση της απασχόλησης, την καταπολέμηση της ανεργίας, την ενίσχυση της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, της μαθητείας και την ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού
β) Επίσης οι ρυθμίσεις αυτές έχουν χαρακτήρα διευθέτησης διοικητικών θεμάτων, κάλυψης-ικανοποίησης αναγκών και διευκόλυσης των πολιτών και άρσης αδικιών του παρελθόντος αλλά και αποσκοπούν στη θεσμική ενεργοποίηση της πρωτοβάθμιας τοπικής αυτοδιοίκησης
Ενδεικτικά να αναφερθούν:
ι) η ικανοποίηση της ανάγκης να οδηγούνται τα ασθενοφόρα των ΚΥ και από οδηγούς των Δήμων, δεδομένης της μη κάλυψης του ωραρίου των οδηγών ασθενοφόρων
ιι) προσλήψεις στους δήμους για υπηρεσίες ανταποδοτικού χαρακτήρα
ιιι) η περαιτέρω διευκόλυνση άστεγων δημοτών, δικαιούχων δημοτικών ή κοινοτικών οικοπέδων
ιv) η μεταφορά προσωπικού ΑμΕΑ ΝΠΙΔ δήμων που λύονται ή τίθενται σε εκκαθάριση σε προσωποπαγείς θέσεις στον οικείο δήμο
v) η ένταξη τριτέκνων οικογενειών στο ν. 2643/1998
vι) η καθιέρωση της λίστας χειρουργείου, προκειμένου να αξιολογούνται αντικειμενικά η σοβαρότητα της νόσου και η δυνατότητα αναμονής και να αποφεύγονται διαφόρων ειδών «παρεμβάσεις»
vιι) η πρόβλεψη αναμόρφωσης του θεσμικού πλαισίου της τοπικής αυτοδιοίκησης, με σκοπό την ενίσχυση της τοπικής αυτονομίας και τον εξορθολογισμό των τοπικών διοικητικών διαδικασιών
γ) Τέλος, μία παρατήρηση για το ζήτημα που αφορά το άρθρο 23 (πρώην άρθρο 37) του νομοσχεδίου, που αφορά το πρόβλημα της ολοκληρωμένης διαχείρισης απορριμάτων (και) στην Πελοπόννησο
Με το συγκεκριμένο άρθρο επαναφέρονται στους φορείς των πρωτοβάθμιων ΟΤΑ (στους ΦΟΔΣΑ) οι αρμοδιότητες της υλοποίησης έργων διαχείρισης στερεών αποβλήτων και του καθορισμού και είσπραξης των εισφορών και τελών των οικείων δήμων καθώς και αρμοδιότητες-ευχέρειες, στο μέτρο που οι εισφορές, τα τέλη και οι αρμοδιότητες-ευχέρειες συνδέονται με την εκπλήρωση των σχετικών υποχρεώσεών τους. Αυτές οι αρμοδιότητες είχαν μεταφερθεί και συνακόλουθα ανατεθεί στις περιφέρειες «για όσο χρόνο προβλέπεται στη σχετική απόφαση ανάθεσης». Δηλαδή, υφίστατο δυνατότητα επιμήκυνσης του χρονικού διαστήματος ανάθεσης, ακόμη και αν είχαν αρθεί οι λόγοι της ανάθεσης αλλά και δυνατότητα καταχρηστικής αφαίρεσης αρμοδιοτήτων και πόρων από τους δήμους, και μάλιστα για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Έτσι, επανέρχονται στους φορείς της πρωτοβάθμιας αυτοδιοίκησης (στους ΦΟΔΣΑ) οι αρμοδιότητες, τόσο της υλοποίησης έργων ολοκληρωμένης διαχείρισης απορριμάτων, όσο και του καθορισμού της σχετικής τιμολογιακής πολιτικής.
Αυτή η θεσμική παρέμβαση ανοίγει το δρόμο στους πρωτοβάθμιους ΟΤΑ, συνεργαζόμενοι, να αναλάβουν πρωτοβουλίες για την επίλυση του προβλήματος των απορριμάτων που ταλανίζει την Πελοπόννησο.
3) Από τη συζήτηση ενώπιον της Βουλής προέκυψαν, για μία ακόμη φορά, δύο διαφορετικές προσεγγίσεις για την αντιμετώπιση της κρίσης.
Η μία είναι αυτή της ΝΔ και των συμμάχων της που επιμένουν στη συνέχιση των νεοφιλελεύθερων πολιτικών, χωρίς οποιαδήποτε παρέμβαση κοινωνικού χαρακτήρα. Και αυτό, διότι η ΝΔ συμφωνεί ιδεολογικά με τον πυρήνα των νεοφιλελεύθερων πολιτικών.
Η άλλη είναι αυτή του ΣΥΡΙΖΑ που, και με το συγκεκριμένο νομοσχέδιο, επιχειρεί ένα πρώτο βήμα αποκατάστασης του κοινωνικού κράτους. Θα ακολουθήσουν και άλλα.
Η κυβέρνηση προχωρεί, σε πείσμα του συστήματος διαπλοκής και διαφθοράς που θέτει συνεχή προσκόματα. Και αυτό, διότι στηρίζεται στο λαό που έχει και κρίση και μνήμη. Αυτή την κρίση και μνήμη του λαού, η ΝΔ και οι σύμμαχοί της, με τις θέσεις τους, την ενισχύουν.
(Από την ομιλία του βουλευτή Αρκαδίας Γιώργου Η. Παπαηλιού που, λόγω του περιορισμένου χρόνου της κοινοβουλευτικής διαδικασίας, δ ε ν εκφωνήθηκε, ενώπιον της ολομέλειας της Βουλής, επί του νομοσχεδίου «Μέτρα για την επιτάχυνση του κυβερνητικού έργου και άλλες διατάξεις»)
