“Βάση του 10” | Ένα κούφιο άλλοθι αριστείας που συγκαλύπτει προβλήματα

του Κώστα Γαβρόγλου*

Είναι γνωστό σε όλους, ανεξάρτητα αν το δέχονται ή όχι, ότι οι βάσεις καθορίζονται από τη δυσκολία των θεμάτων. Παίζει ρόλο, βέβαια, και ο αριθμός των εισακτέων, τα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων συγκεκριμένων Τμημάτων, η εγγύτητα του Τμήματος στον τόπο κατοικίας. Από όλες αυτές τις παραμέτρους, καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση των βάσεων παίζει η προετοιμασία των υποψηφίων.



Βέβαια, τυπικά, ουδείς εισάγεται στα πανεπιστήμια με βαθμό κάτω από τη βάση, γιατί όλοι όσοι εισάγονται έχουν απολυτήριο. Αυτό ως προς το τυπικό. Ας έρθουμε στο ουσιαστικό τώρα.

Τα τελευταία χρόνια (και είναι πολλά αυτά) υπάρχει ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό των υποψηφίων που βαθμολογούνται κάτω από τη βάση σε διάφορα μαθήματα. Υπάρχουν έστω και λίγοι που να πιστεύουν ότι ένα Λύκειο ουσιαστικά χωρίς τη Γ’ Λυκείου, με ένα σύνολο γνώσεων που έχουν εμποτιστεί με την κουλτούρα της φροντιστηριοποίησης, με ένα απολυτήριο που δεν αντανακλά το τέλος μιας σοβαρής μαθησιακής διαδικασίας, με παιδιά αλλά και γονείς που αδιαφορούν για τις δύο τελευταίες τάξεις του σχολείου, θα μπορούσε να παράγει αποφοίτους για καλύτερα αποτελέσματα; Και κάτι ακόμη: Ο κανονισμός που διέπει τη λειτουργία των ομάδων που διαμορφώνουν τα θέματα και της Κεντρικής Επιτροπής Εξετάσεων απαγορεύει να δίνονται θέματα που «μοιάζουν» με ό,τι έχει ρωτηθεί τα τελευταία τρία χρόνια, όπως και θέματα που έχουν μπει στις εξετάσεις προσομοίωσης των φροντιστηρίων. Αυτοί οι (σωστοί) περιορισμοί, μαζί με τη σχετικά λίγη ύλη στην οποία διαγωνίζονται οι μαθητές, οδηγεί στη διαμόρφωση ολοένα και πιο «στρυφνών» θεμάτων.

Το θεμελιώδες πρόβλημα λοιπόν που υπάρχει είναι τι κάνουν τα παιδιά στο σχολείο. Εκεί (πρέπει να) μαθαίνουν πώς να απαντούν σε ερωτήσεις. Από εκεί θα πάρουν και τις αναγκαίες γνώσεις για το περιεχόμενο των απαντήσεων. Και όσο το σχολείο ακυρώνεται μέσα από μία γενικευμένη απαξίωσή του, τόσο περισσότερα προβλήματα θα έχουμε. Όχι ως προς τις βάσεις, αλλά ως προς το συνολικό προφίλ των πολιτών που θέλουμε. Ούτε και είναι επιχείρημα να εισαχθούν στο πανεπιστήμιο και εκεί θα τα μάθουν όλα.

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ προχώρησε σε μια σειρά από ρυθμίσεις έχοντας ως σχεδόν αποκλειστικό σημείο αναφοράς την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος: Να γίνει η Γ’ Λυκείου μία τάξη με δικό της ρόλο, να παρέχει γενική μόρφωση αλλά και να προετοιμάζει για εισαγωγή στο πανεπιστήμιο, με λίγα μαθήματα και πολλές ώρες για κάθε μάθημα. Να καθιερωθούν ενδοσχολικές εξετάσεις για την απόκτηση του απολυτηρίου, που θα είναι και ένας τρόπος να συνειδητοποιήσουν τα παιδιά ορισμένες αδυναμίες τους πριν τις εισαγωγικές. Ταυτόχρονα, να υπάρχει η δυνατότητα ελεύθερης πρόσβασης σε Τμήματα χαμηλής ζήτησης, η οποία θα διαπιστώνεται μετά τη συμπλήρωση ενός πρώτου μηχανογραφικού με δέκα επιλογές, τον Οκτώβριο της Γ’ Λυκείου. Όσοι αποφασίσουν να σπουδάσουν σε Τμήματα με ελεύθερη πρόσβαση θα έχουν όλο τον χρόνο μπροστά τους να προετοιμαστούν μέσα στο σχολείο για τις εξετάσεις του απολυτηρίου. Για όλους τους υπολοίπους θα ισχύει το σημερινό σύστημα με τις Πανελλαδικές. Όταν το σύστημα θα σταθεροποιηθεί, θα μπορεί να αρχίσει να μετρά ένα ποσοστό του βαθμού απολυτηρίου για την εισαγωγή στα πανεπιστήμια, και αυτό θα αυξάνει μέχρι το απολυτήριο να γίνει το βασικό στοιχείο εισαγωγής.

Δε θα λυθεί το πρόβλημα μεμιάς. Θέλει τουλάχιστον 4-5 χρόνια, για να αρχίσει να λειτουργεί αλλά και να αρχίσει να αλλάζει σταδιακά μια γενικότερη αντίληψη που υπάρχει στην κοινωνία – η οποία αντίληψη είναι ο μεγάλος εχθρός της όποιας μεταρρύθμισης.

Και δύο θέματα σχεδόν τηλεγραφικά: Πρώτο, η «βάση του 10» θα αφήσει έξω χιλιάδες παιδιά, συγκαλύπτοντας τα προβλήματα, προβάλλοντας ένα κούφιο άλλοθι αριστείας και επί της ουσίας τίποτα δεν θα αλλάξει. Δεύτερο, η νέα αρχιτεκτονική των πανεπιστημίων προβλέπει νέα Τμήματα, συνέργειες με ΤΕΙ, Πανεπιστημιακά Ερευνητικά Κέντρα και διετή προγράμματα σπουδών για αποφοίτους των ΕΠΑΛ. Και επειδή υπάρχει τεράστια σπέκουλα ως προς τα θέματα αυτά, ενημερώνουμε όσους γενικεύουν χωρίς τη μελέτη των αριθμών ότι η πτώση των βάσεων σε αυτά τα Τμήματα είναι ποσοστιαία αρκετά χαμηλότερη (5%) από την πτώση σε Πανεπιστημιακά Τμήματα που δεν επηρεάστηκαν τυπικά από τις διαδικασίες της νέας αρχιτεκτονικής (8%).

* Ο Κώστας Γαβρόγλου είναι πανεπιστημιακός, πρώην υπουργός Παιδείας

Προηγούμενο άρθροΠαράταση υποβολής αιτήσεων στο αγγλόφωνο ΠΜΣ «Μεσογειακές Σπουδές»
Επόμενο άρθροΦΟΤ | Εργαστήριο Ζωγραφικής από τον Οκτώβριο
Αργύρης Καρδαράς
Δημοσιογράφος, Δημοτική Ραδιοφωνία Τρίπολης 91,5