Δελτίο τύπου Ιεράς Μητροπόλεως Μαντινείας και Κυνουρίας:
Μέ λαμπρότητα ἑορτάστηκε στόν Ἱερό Ναό Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν Τριπόλεως ἡ Σύναξις τῶν ἀρχιστρατήγων Μιχαήλ καί Γαβριήλ καί τῶν λοιπῶν ἀσωμάτων ἐπουρανίων Δυνάμεων.
Τήν παραμονή τῆς ἑορτῆς, Τρίτη Νοεμβρίου 2023, ἐψάλη Μέγας πανηγυρικός Ἑσπερινός.
Στήν Ἀκολουθία συμμετεῖχαν εὐλαβεῖς Ἱερεῖς τῆς Τριπόλεως, ἄρχοντες τοῦ τόπου καί φιλέορτο πλῆθος λαοῦ. Μέ εὐλογία τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Μαντινείας καί Κυνουρίας κ. Ἀλεξάνδρου, κήρυξε ὁ Πανοσιολογιώτατος Ἀρχιμανδρίτης Ἰουστῖνος Τσαγγούρης, ἀναφερθείς στό ἔργο τῶν ἀγγελικῶν Δυνάμεων.
Πρό τοῦ «Δι’εὐχῶν» ἀναφορά στούς Ἀγγέλους ἔκανε καί ὁ Σεβασμιώτατος καί ἔδωσε τίς εὐχές του καί τήν εὐλογία του.
Τήν κυριώνυμο ἡμέρα τῆς ἑορτῆς, Τετάρτη 8 Νοεμβρίου ἐ.ἔ., θά τελεσθῇ ὁ Ὄρθρος τῆς ἑορτῆς καί ἡ Θεία Λειτουργία.
ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΧΕΙΑ ΝΑΟΥ
Ὁ Ναός τῶν Ταξιαρχῶν εἶναι ὁ παλαιότερος τῆς Τριπόλεως, σέ ρυθμό τρίκλιτης Βασιλικῆς.
Κατά τήν περίοδο τῆς Τουρκοκρατίας ἡ πόλη χωριζόταν σέ τέσσερις ἐνορίες: α) Ἁγίου Δημητρίου, β) Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν, γ) Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος καί δ) Ἁγίας Βαρβάρας.Οἱ δύο πρῶτες ἐνορίες εὐρίσκοντο ἐντός τοῦ τείχους τῆς πόλεως καί οἱ ἄλλες δύο ἐκτός.
Τό 1460 χτίστηκε ἕνα μικρό ἐκκλησάκι μέ τήν ὀνομασία «Ταξιάρχης» πρός τιμήν τοῦ πρώτου ἄρχοντα τῆς περιοχῆς.
Κατά τή διάρκεια τῆς 50ετίας 1720-1770 ὁ θρησκευτικός καί πνευματικός βίος τῶν ἐνοριτῶν τοῦ «Ἁγιο-Ταξιάρχη» ἦταν ζωηρός καί ἔντονος. Τότε κατασκεύασαν μεγαλύτερο Ναό καί, παράλληλα,Κοιμητήριο, ὅπου ἐνταφιάστηκαν Ρῶσοι καί Ἀλβανοί κατά τά Ὀρλωφικά.
Λέγεται ὅτι στόν Ναό αὐτό λειτούργησε σχολεῖο στά χρόνια τῆς σκλαβιᾶς,ὅπου δίδαξε τά Ἑλληνόπουλα ὁ Λεβιδιώτης Ἀναγνώστης Στριφτόμπολας,πού μάθαινε τά παιδιά περισσότερο πῶς νά πετοῦν τό μαχαίρι μέ ἐπιτυχία σέ φανταστικό στόχο,πάρα τά λίγα κολυβογράμματα.
Κατά τήν τοπική παράδοση, λέγεται ὅτι τόνΝαό ἐπισκέφτηκε ὁ τοπικός Νεομάρτυρας Παῦλος καί ὅτι μέσα στόν Ναό ἔχει ταφεῖ ὁ ἐθνικός ἥρωας Ὑδραῖος Γκίκας.
Ὁ Ναός τοῦ Ἁγιο-Ταξιάρχη,ἤ ὀρθότερα, τών «Ἀγγέλων» καταστράφηκε ὁλοσχερῶς ἀπό τόν Ἰμπραήμ κατά τό ἔτος 1828.
Τό 1836 χτίστηκε ὁ σημερινός Ναός στά ἐρείπια τοῦ παλαιοῦ καί ἐλαφρῶς μετατοπισμένος δυτικότερα, σέ ρυθμό τρίκλιτης Βασιλικῆς.Εἶναι μεγαλύτερος ἀπό τόν προηγούμενο κατά 5 μέτρα στό μῆκος καί κατά 2 μέτρα στό πλάτος.
Ὁ Ναός εἶναι τρισυπόστατος μέ τρεῖς Ἅγιες Τράπεζες. Ἡ κεντρική τιμᾶται στή μνήμη τῶν Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν Μιχαήλ καί Γαβριήλ καί ἑορτάζει στίς 8 Νοεμβρίου. Ἡ ἀριστερή ἤ βόρεια τιμᾶται στή μνήμη τοῦ Ἀποστόλου Ἀνδρέου τοῦ Πρωτοκλήτου καί ἑορτάζει στίς 30 Νοεμβρίου. Ἡ δεξιά ἤ νότια τιμᾶται στή μνήμη τοῦ Ἱερομάρτυρος Χαραλάμπους καί ἑορτάζει στίς 10 Φεβρουαρίου.
Στή νοτιοανατολική γωνία τοῦ τοίχου ἐξωτερικά ὑπάρχει ἡ ἀνάγλυφη κτητορική ἐπιγραφή, πού ἀναφέρει: «Ο ΤΕΚΤΩΝ ΤΟΥ ΝΑΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ ΧΡΟΝΙ ΛΑΔΟΠΟΥΛΟΣ».
Ἀναφέρεται ὅτι κτίστες τοῦ Ναοῦ ἦσαν Ἠπειρῶτες, οἱ ὁποῖοι ἔχουν σκαλίσει τό σκληρότατο ἀσβεστόλιθο τῆς Τριπολιτσᾶς. Στήν ἐξωτερική γωνία τοῦ Ἱεροῦ εὑρίσκονται διάφορες ἐπιπεδόγλυφες παραστάσεις.
Ἡ παράδοση λέει, ὅτι ἡ ἐσωτερική τοιχογραφία εἶναι τῆς «Ρώσικης Σχολῆς» καί ἔργο Ρουμάνου ἁγιογράφου.
Στίς ἀρχές τοῦ 1960 ἔγιγε ἀνακαίνιση τοῦ Ναοῦ καί ἐργάστηκαν οἱ Ἁγιογράφοι Νικηφόρος Κανελλόπουλος, Γεώργιος Μπάτας καί Χρῆστος Ροϊνιώτης.
Σέ αὐτόν τόν Ναό τό 1821 ἔγινε ἡ πρώτη εὐχαριστιακή Δοξολογία ἀπό τούς ἀγωνιστές, πού κατέλαβαν τήν Τριπολιτσά, καί προσέφεραν τά λάφυρα, πού πῆραν ἀπό τούς κατακτητές (γιαταγάνια, κουμπούρια, καριοφύλια κ.λπ).
Σήμερα αὐτά τά λάφυρα ἔχουν δοθεῖ στό Πολεμικό Μουσεῖο Τριπόλεως, γιά συντήρηση, φύλαξη καί ἔκθεση, ἀλλά παραμένουν κτῆμα τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ.
Τήν 25η Μαρτίου, ἑορτή τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου (ὑπάρχει εἰκόνα στό τέμπλο), τελεῖται μέ κάθε λαμπρότητα καί μεγαλοπρέπεια ἡ Θεία Λειτουργία καί ἀκολουθεῖ Δοξολογία ἐπί τῇ Ἐθνικῇ ἑορτῇ, μέ παρουσία Κλήρου, Ἀρχῶν, μαθητῶν καί λαοῦ.
Τό καμπαναριό βρίσκεται σέ περίοπτη θέση καί εἶναι ἀνεξάρτητο ἀπό τόν Ἱερό Ναό τῶν Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν, σέ ἐπίπεδο ὑψηλότερο ἀπό αὐτόν.
Κατασκευάστηκε τό 1872 ἀπό Τηνίους μαστόρους καί εἶναι ἔργο τοῦ Τηνίου λιθοξόου «ΙΩΑΝΝΟΥ ΘΕΟΤΙΚΟΥ».
Ἔχει ὕψος 20,10 μέτρα καί εἶναι ὅλο ἀπό μάρμαρο. Ἔχει 7 καμπάνες, πού σήμερα κτυποῦν ἠλεκτροκίνητα. Τά τελευταῖα χρόνια το καμπαναριό εἶχε ἀρκετά προβλήματα στατικότητας, ὑγρασίας καί μεγάλων ριγματώσεων. Ἔπειτα ἀπό μελέτες καί χρηματοδότηση ἀπό τήν Περιφέρεια Πελοποννήσου, ἀνακαινίστηκε ἐκ βάθρων.
Στόν προαύλιο χῶρο τοῦ Ναοῦ ὑπάρχει συντριβάνι ἀριστερά τῆς κεντρικῆς εἰσόδου, πού κατασκευάστηκε τό 1970. Ὁλόγυρα τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ ὑπάρχει κῆπος μέ ἄνθη, γκαζόν καί δέντρα.
Στήν ἀνατολική μάνδρα τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ ὑπάρχει ἐνσωματωμένηβρύση μαρμάρινη, ἡ ὁποία κτίστηκε τό 1870 ἐπί δημάρχου Α. Νικοπούλου καί ἐχρησιμοποιεῖτο ἀπό τούς κατοίκους γιά νά πίνουν νερό καί νά ποτίζουν τά ζῶα τους.
Τέλος, στόν ἐνοριακό Ναό τῶν Ταξιαρχῶν ἀνήκουν τά Παρεκκλήσια τοῦ Ἁγίου Ἰακώβου τοῦ ἐν Εὐβοίᾳ (ὑπό κατασκευήν), τοῦ Ἁγίου Σάββα τοῦ Ἡγιασμένου, εἰς μνημόσυνον τοῦ Λοχαγοῦ τοῦ 91ου Σ.Π., Σάββα Κούνα, ποῦ σκοτώθηκε στη μάχη τῶν Λουτρῶν Σιδηροκάστρου, στίς 9 Ἀπριλίου 1941, τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου (παλαιό Κοιμητιαριακός, ἕνα ἀπό τά τρία τῆς πόλεως) καί τά Ἐξωκκλήσια Προφήτου Ἠλία τοῦ Θεσβίτου (ὁ «Ἁγιο-Λιᾶς» τοῦ Συλλόγου Ἐκδρομέων Τριπόλεως, ΣΕΤ) καί Ἁγίου Βλασίου (ὑπό τήν προστασία τῶν ἐργαζόμενων στά Ταχυδρομεῖα ΕΛΤΑ).
Τά στοιχεῖα γιά τόν Ναό εἶναι ἀπό τά βιβλία:
– Μητροπολίτου Μαντινείας καί Κυνουρίας Ἀλεξάνδρου, Ἱστορία τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Μαντινείας καί Κυνουρίας, Ἀθῆναι 2000, τ. Α΄ καί Β΄.
– Ἱερός Ναός Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν Τριπόλεως(Χθές – σήμερα…), Τρίπολη 2013.
– Βασιλείου Ν. Κούρου, Οἱ Ἐνορίες μας σήμερα, Τρίπολη 2017.
– Ἐφημερίδα «Ὁδός Ἀρκαδίας» (διάφορα φύλλα).
ΧΑΜπίτας
