Κωνσταντίνος Γαλιώτος Πολ.Μηχ. Ε.Μ.Π., M.Sc. Περιφερειακή Πολιτική U.
Σε προηγούμενο άρθρο (26/4/2015) παρουσιάσαμε τρεις πτυχές της ανεργίας στις 272 Περιφέρειες της ΕΕ και στην Ελλάδα για το έτος 2014 σύμφωνα με τη σχετική δημοσίευση της Eurostat. Λέγοντας τρεις πτυχές της ανεργίας, εννοούμε το ποσοστό της ανεργίας (στο σύνολο του εργατικού δυναμικού), το ποσοστό ανεργίας που επικρατεί στην ηλικιακή πυραμίδα 15-24 ετών (ανεργία νέων) και το ποσοστό της μακροχρόνιας ανεργίας η οποία πολύ δύσκολα μπορεί να αντιστραφεί, θεωρούμενη ως προπομπός της φτώχειας.
ΠΑΡΟΝ ΑΡΘΡΟ: Είναι επέκταση του προηγουμένου και στοχεύει στην ποσοτική παρουσίαση της συνολικής ανεργίας στην Περιφέρεια Πελοποννήσου και στις άλλες 12 Περιφέρειες της Ελλάδας κατά το διάστημα 2009-2014. Δηλαδή, την 6ετία κατά την οποία εκδηλώθηκε και συνεχίζει να καλπάζει η πολυδιάστατη κρίση. Σε επόμενα άρθρα θα παρουσιαστούν επιμέρους διαστάσεις της ανεργίας, λ.χ. σε σχέση με τα δημογραφικά χαρακτηριστικά των ανέργων (φύλο), το εκπαιδευτικό επίπεδο, την ανεργία κατά τομέα, κλάδο και υποκλάδο των οικονομικών δραστηριοτήτων, την ανεργία σε άλλες κλίμακες του ηλικιακού φάσματος, την οικογενειακή κατάσταση των ανέργων, τη μακροχρόνια ανεργία, κ.λπ.
ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΚΑΙ ΑΝΕΡΓΙΑ ΤΟ 2014 (ΠΙΝΑΚΑΣ 1): Από πλευράς εργατικού δυναμικού φαίνεται ο διπολισμός υπό την έννοια ότι η Αττική και η Κεντρική Μακεδονία συγκεντρώνουν (κυρίως λόγω πληθυσμού, αστυφιλίας και επενδύσεων) το 54,4% του εργατικού δυναμικού της χώρας. Η Περιφέρεια Πελοποννήσου (ΠερΠελ) είναι 6η μεταξύ των 13 Περιφερειών από πλευράς εργατικού δυναμικού (5,1%). Με ανεργία 23,4% το 2014, η ΠερΠελ είναι η 4η Περιφέρεια της Ελλάδας από πλευράς μικρότερης συνολικής ανεργίας που συγχρόνως είναι μικρότερη και από το μέσο όρο της χώρας (26,5%). Το μικρότερο ποσοστό ανεργίας (20,1%) εμφανίζει η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου (κυρίως λόγω Τουρισμού) και το μεγαλύτερο (28,7%) έχουν οι Περιφέρειες Δυτικής Ελλάδας και Κεντρικής Μακεδονίας. Σχεδόν σε όλες τις Περιφέρειες, όπως και στο σύνολο της Ελλάδας, σε κάθε τρεις εργαζόμενους αντιστοιχεί ένας άνεργος.
Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΑΝΕΡΓΙΑΣ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ 2009-2014 (ΠΙΝΑΚΑΣ 2): 1. Την 6ετία της κρίσης, με έτος βάσης το 2009, η ανεργία στην Ελλάδα αυξήθηκε με πολύ μεγάλο ρυθμό 176% και στην ΠερΠελ με ακόμη μεγαλύτερο 196,2% 2. Το μεγαλύτερο ποσοστό αύξησης της ανεργίας εμφανίζει η Αττική (200%) με δεύτερη την ΠερΠελ με 196,2%. Την καλύτερη επίδοση της περιόδου είχε η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου με 63,4%.
Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΑΝΕΡΓΙΑΣ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ 2011-2014: Μέχρι το 2011 δεν υπήρχαν αιρετές Περιφέρειες (σ.σ: ΟΤΑ β΄ βαθμού σήμερα) στο Διοικητικό Σύστημα της χώρας. Ο β΄ βαθμός αφορούσε στις Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις ενώ το σημερινό γεωγραφικό/διοικητικό χώρο των Περιφερειών κατείχαν οι Γ.Γ. Περιφερειών ως μια διοικητική δομή της αποκεντρωμένης κεντρικής διοίκησης με διορισμένο (μετακλητό) Γενικό Γραμματέα Περιφέρειας. Από 1ης/1/2011, με την εφαρμογή του «Μεταρρυθμιστικού Προγράμματος Καλλικράτης» (Ν.3852/2010), ο β΄ βαθμός ΟΤΑ αφορά πλέον στις αιρετές Περιφέρειες. Για να διερευνηθεί και να συσχετιστεί η μεταβολή της ανεργίας κατά την «Καλλικράτεια περίοδο», στον Πίνακα 2 παρουσιάζονται οι μεταβολές της 4ετίας 2011-2014. Διαπιστώνονται τα ακόλουθα: 1. Σημαντική αποκλιμάκωση της ανεργίας σε όλη τη χώρα (48% έναντι 176%) 2. Εξίσου σημαντική αποκλιμάκωση σε όλες τις Περιφέρειες της Ελλάδας 3. Η ΠερΠελ είναι 5η στο μέγεθος της αποκλιμάκωσης (από 196,2% σε 69,4%) κατακτώντας, όπως προαναφέρθηκε, την 4η θέση το 2014 από πλευράς μικρότερης συνολικής ανεργίας (23,4%) που συγχρόνως είναι και μικρότερη από το μέσο όρο της χώρας (26,5%).
ΤΑ ΕΝΔΟΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΑ ΜΕΓΕΘΗ ΤΗΣ ΑΝΕΡΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΠΕΛ ΤΟ 2014: Παρουσιάζονται στο συνημμένο διάγραμμα. Η ιστορική πορεία της ανεργίας κατά τις περιόδους 2009-2014 και 2011-2014 ακολουθεί το μοντέλο της ΠερΠελ (Πίνακας 3). Είναι μεγάλος ο βαθμός αποκλιμάκωσης της ανεργίας κατά την περίοδο 2011-2014 σε όλες τις ΠΕ με πρώτη την ΠΕ Λακωνίας. Το 2014 η ανεργία κινείται στο εύρος 12,8% (min Λακωνία) και 25,8% (max Μεσσηνία). Μόνον η Κορινθία με 27,4% ξεπερνά το ποσοστό της ανεργίας στην Ελλάδα (26,5%). Δυο ΠΕ, της Λακωνίας (12,8%) και της Αρκαδίας (19,9%), έχουν ανεργία μικρότερη από τη συνολική ανεργία στην Περιφέρεια Πελοποννήσου (23,4%).
