Καρυές Λακωνίας| Eκδηλώσεις ΚΚΕ και ΚΝΕ στην Πελοπόννησο 29 και 30 Ιούλη

Κατασκήνωση και διήμερο εκδηλώσεων διοργανώνουν την Παρασκευή 29 και το Σάββατο 30 Ιούλη οι Οργανώσεις του ΚΚΕ και της ΚΝΕ στην Πελοπόννησο, στις Καρυές (Αράχωβα) Λακωνίας.

Το βασικό πρόγραμμα των εκδηλώσεων είναι το παρακάτω:

Την Παρασκευή 29 Ιούλη

• Στις 8:00 μ.μ., μουσικοθεατρική εκδήλωση με θέμα: «80 χρόνια ΕΛΑΣ. 80 χρόνια από το πρώτο ένοπλο χτύπημα εναντίον των κατακτητών στη Λακωνία. Τιμάμε τους Αραχωβίτες κομμουνιστές και άλλους αγωνιστές της δεκαετίας του ’40».
• Λαϊκό γλέντι με τους Σπύρο Κουτσοβασίλη (τραγούδι), Ειρήνη Χριστοφιλάκη (τραγούδι), Δημοσθένη Καραμίχα (μπουζούκι), Γιώργο Σκιαδά (κιθάρα).

Το Σάββατο 30 Ιούλη

• Στις 7.30 μ.μ. συζήτηση με θέμα: «Ο Πάρνωνας κατακλύζεται από ανεμογεννήτριες για τα κέρδη των μονοπωλίων. Η θέση του ΚΚΕ για την Ενέργεια και τις ΑΠΕ». Θα έχει τη μορφή σύντομων παρεμβάσεων από στελέχη του ΚΚΕ που θα παρουσιάσουν τις θέσεις του Κόμματος και παρεμβάσεις φορέων που αντιστέκονται στα εγκληματικά σχέδια των μονοπωλίων στην περιοχή.
• Στις 9 μ.μ., ομιλία από τον Θέμη Γκιώνη, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ.
• Θα ακολουθήσει παραδοσιακό γλέντι με τους Γιώργο Βούρθη (βιολί), Βασίλη Γκεοργκίεφ (Μπουζούκι), Γιώργο Δέμελλο (τραγούδι – κιθάρα), Νίκο Κόκκορη (κρουστά), Μαρία Λιβανού (Τραγούδι).

Από το χώρο της κατασκήνωσης θα ξεκινήσουν διάφορες δραστηριότητες με σκοπό τη γνωριμία με τον τόπο και την ιστορία του. Για πληροφορίες και συμμετοχές οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να απευθύνονται στο τηλέφωνο 6976006193 και στις κατά τόπους Οργανώσεις του ΚΚΕ στην Πελοπόννησο.

Για την πρώτη μέρα των εκδηλώσεων

Την Παρασκευή 29 Ιούλη, πρώτη μέρα των εκδηλώσεων, τιμάμε τους δεκάδες ήρωες της Αράχωβας και της ευρύτερης περιοχής. Τιμάμε 97 ήρωες που έπεσαν στις μάχες, στα εκτελεστικά αποσπάσματα από τις αποφάσεις των στρατοδικείων, σε ανείπωτες κακουχίες και βάσανα. Μέσα από τα βιογραφικά αυτών των λαϊκών αγωνιστών ξεδιπλώνεται όλη η ιστορία του λαϊκού μας κινήματος τη δεκαετία του 1940 – 1950, ο ιδιαίτερος ρόλος της Κομματικής Οργάνωσης Λακωνίας που αποτέλεσε το λίκνο του ΔΣΕ στην Πελοπόννησο.

Δίνουμε στη δημοσιότητα τα ονόματα των ηρώων. Ζητάμε προκαταβολικά συγνώμη για τυχόν λάθη ή παραλήψεις. Στις κατά τόπους κομματικές Οργανώσεις του ΚΚΕ και στο τηλέφωνο επικοινωνίας υπάρχει η δυνατότητα να συγκεντρωθούν επιπλέον πληροφορίες που θα αξιοποιηθούν και στην εκδήλωση. Παράλληλα στο χώρο των εκδηλώσεων, θα συγκεντρώνεται αρχειακό υλικό ώστε να διασφαλίσουμε την ιστορική συνέχεια. Καλούμε τους απογόνους αυτών και άλλων αγωνιστών να συμμετέχουν ενεργά σε αυτές τις εκδηλώσεις τιμής και μνήμης, να συνεισφέρουν στο Ιστορικό Αρχείο του Κόμματος.

Δύο λόγια για την ιστορία της Αράχωβας και το περιεχόμενο των εκδηλώσεων της πρώτης μέρας:

 Από το πρώτο χτύπημα του ΕΛΑΣ στη Λακωνία…

Μεταξύ άλλων η επίσκεψη στην Αράχωβα αποτελεί φόρο τιμής στο πρώτο χτύπημα του ΕΛΑΣ στη Λακωνία που έγινε σε αυτό το χωριό, αναδεικνύοντας παράλληλα την ιστορία των πρωτεργατών του, όπου μέσα από τα βιογραφικά τους αποτυπώνεται όλη η Ιστορία της δεκαετίας του ’40 στην Πελοπόννησο.

Φόρο τιμής στους νεκρούς και άλλους μαχητές που κατάγονται από το χωριό: Θοδωρής Πρεκεζές, Νίκος Πανούσης, Δήμος Ντάρμος, Παρασκευάς Λεβεντάκης, Γιώργος Κονταλώνης είναι μόνο μερικά από τα ονόματα των ηρώων.

Τα πρώτα ένοπλα χτυπήματα στην Πελοπόννησο εναντίων των Ιταλών πραγματοποιούνται το 1942. Συγκεκριμένα τον Μάρτη, στη Σαϊδόνα, ένοπλη ανταρτοομάδα με επικεφαλής τον Νοέα δίνει νικηφόρα μάχη με έναν λόχο Ιταλών. Τον Αύγουστο του ίδιου έτους, ομάδα με επικεφαλής τον Θανάση Κούτρη και τους αδελφούς Κανελλόπουλους που είναι μόνιμοι στρατιωτικοί, χτυπά τους Ιταλούς στο χωριό Ανω Καλλιρρόη Μεσσηνίας.

Τον Δεκέμβρη του 1942 γίνεται το πρώτο ένοπλο χτύπημα στη Λακωνία, στην Αράχωβα εναντίον των δυνάμεων Κατοχής. Το χτύπημα αυτήν τη φορά είναι σχεδιασμένο και οργανωμένο από το ΕΑΜ, που ήδη έχει αρχίσει και εδραιώνεται στα χωριά του νομού και στην πόλη της Σπάρτης, ενώ με εντολή του ΚΚΕ είχε ήδη φτιαχτεί στην Αράχωβα Μαχητική Ομάδα.

Επικεφαλής του χτυπήματος είναι ο Παρασκευάς Λεβεντάκης, γεωπόνος, στέλεχος της ΟΚΝΕ και Γραμματέας της ΚΟΒ Καρυών από το 1939. Επίσης παίρνουν μέρος οι Θοδωρής Πρεκεζές, Γιώργος Κονταλώνης, Δήμος Ντάρμος, ο Νίκος Πανούσης, ο Θανάσης και ο Κώστας Κονταλώνης. Μαζί με τους υπόλοιπους νεολαίους του χωριού, χτύπησαν τους Γερμανούς και τους ντόπιους συνεργάτες τους για να το προστατέψουν από την κλοπή της πατάτας.

Η πρώτη αντάρτικη ομάδα της Αράχωβας ήταν η μαγιά για τη συγκρότηση του ΕΛΑΣ στη Λακωνία και στην Πελοπόννησο. Τον Μάρτη του ’43 στον Τουρκολέκα Αρκαδίας πραγματοποιείται σύσκεψη των ανταρτών του Πάρνωνα και του Ταΰγετου, με σκοπό τον συντονισμό και την οργάνωση της δράσης του ΕΛΑΣ. Στην Πελοπόννησο συγκροτείται η 3η Μεραρχία του ΕΛΑΣ, ενώ το 8ο Σύνταγμα του ΕΛΑΣ, το θρυλικό της Λακωνίας, με καπετάνιο τον Παρασκευά Λεβεντάκη από τις πρώτες στιγμές μέχρι το τέλος, γίνεται θρύλος για τη γενναία δράση του σε ολόκληρη την Πελοπόννησο.

Το 1944, το 8ο Σύνταγμα ΕΛΑΣ Λακωνίας είχε στη διάθεσή του 1.800 αντάρτες και 3.000 στον εφεδρικό ΕΛΑΣ.

…στην εποποιία του ΔΣΕ

Η πλειοψηφία των στελεχών του 8ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ καθώς και άλλα στελέχη του ΕΑΜ Λακωνίας αποτέλεσαν τα στελέχη του ΔΣΕ στη Λακωνία και σε ολόκληρη την 3η Μεραρχία του ΔΣΕ στην Πελοπόννησο, αναλαμβάνοντας κρίσιμα πόστα, διοικητικά, στρατιωτικά και πολιτικά.

Αρχικά στην ενεργητική Λαϊκή Αυτοάμυνα μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας, για τη συντήρηση τόσο των Κομματικών Οργανώσεων όσο και των καταδιωκόμενων, με πιο χαρακτηριστική ενέργεια την εξολόθρευση του αρχηγού των Χιτών Λακωνίας (του γνωστού Κοντοβουνίσιου).

Και αργότερα μέσα από τις 9 Ομάδες Δημοκρατικών Ενοπλων Καταδιωκόμενων στην περιοχή της Λακωνίας, που δημιουργήθηκαν από τον Βόρειο Πάρνωνα έως τον Νότιο Ταΰγετο, με απόφαση του Γραφείου Περιοχής Πελοποννήσου, τον Φλεβάρη του 1946.

Στον Βόρειο Πάρνωνα επικεφαλής της Ομάδας ορίστηκε ο δικηγόρος Νίκος Λάτσης, αρχικά με 15 αγωνιστές, στον Νότιο Πάρνωνα ο Μανώλης Σταθάκης, μόνιμος αξιωματικός του αστικού στρατού, ενώ παράλληλα συγκροτούνταν και δρούσαν και άλλες ομάδες στην περιοχή, όπως του Σαρρήγιαννη στην περιοχή της Κυνουρίας από τον Μάρτη του ’46, που αργότερα ανέλαβε διοικητής της 22ης Ταξιαρχίας του ΔΣΕ στην Πελοπόννησο. Σε αυτή την πρώτη φάση το πρώτο μέλημα ήταν αυτό της προστασίας των αγωνιστών: Αλλεπάλληλα είναι τα χτυπήματα σε σταθμούς χωροφυλακής (το πρώτο τον Μάρτη του ’46 στο Αστρος) και σε στρατιωτικούς στόχους για να δημιουργείται ελεύθερη περιοχή δράσης, αλλά και για να συγκεντρωθεί ο απαραίτητος οπλισμός για τον εξοπλισμό των ανταρτών, που ο αριθμός τους αυξανόταν γοργά.

Από το καλοκαίρι του 1946 συγκροτούνται ομάδες σε Πάρνωνα, Ταΰγετο και Μαίναλο, που καθοδηγούνται από το Γραφείο Περιοχής Πελοποννήσου. Στο τέλος του 1946 ο συνολικός αριθμός των ανταρτών φτάνει τους 265, εκ των οποίων οι 160 στον Πάρνωνα, και ο Δημοκρατικός Στρατός αναδιοργανώνεται σε συγκροτήματα.

Η διοίκηση του 1ου Συγκροτήματος Πάρνωνα αποτελούνταν από τους Θόδωρο Πρεκεζέ, Λυκούργο Γιαννούκο και Γιάννη Φούρκα και διμοιρίτες τον Λεωνίδα Κωνστανταράκο, τον Τάκη Γεωργόπουλο και τον Γιώργο Πρεκεζέ.

Στα τέλη Ιούνη του ’47, τη διοίκηση του Δημοκρατικού Στρατού Πελοποννήσου αναλαμβάνει το Αρχηγείο Πελοποννήσου με στρατιωτικό διοικητή τον Κώστα Μπασακίδη, Πολιτικό Επίτροπο τον Βαγγέλη Ρογκάκο και καπετάνιο τον Ηλία Γιαννούκο.

Στη δεύτερη φάση ανάπτυξης του ΔΣΕ στην Πελοπόννησο, από τον Νοέμβρη του 1947 μέχρι τον Αύγουστο του ’48 που συγκροτείται η ηρωική 3η Μεραρχία, ο ΔΣΕ έχει πλέον παντού συγκροτήματα.

Στα τέλη του Νοέμβρη, οι διοικήσεις γίνονται διμελείς και το συγκρότημα Πάρνωνα έχει στρατιωτικό διοικητή τον Πρεκεζέ και καπετάνιο τον Ατζακλή.

Από τα μέσα της άνοιξης του 1948, έπειτα από αλλεπάλληλες ήττες του, ο κυβερνητικός στρατός έχασε οριστικά την πρωτοβουλία των κινήσεων και αναγκάστηκε να οχυρωθεί σε 36 αλληλοϋποστηριζόμενες βάσεις του, κυρίως σε αστικά κέντρα, περιοριζόμενος σε αμυντική τακτική.

Τον Φλεβάρη του 1949, ο Θόδωρος Πρεκεζές τραυματίζεται βαριά. Μαζί με την αρραβωνιαστικιά του Πιπίτσα – που πιάστηκε και εκτελέστηκε το καλοκαίρι του 1949 στην Τρίπολη – την αδερφή του Παρασκευή, τον γιατρό Μάστορα, τον πατέρα του Γιώργη και δύο – τρεις ακόμη αγωνιστές, εγκαταστάθηκαν σε μία σπηλιά, στη δυτική πλαγιά της κορυφής του Πάρνωνα, που λέγεται Μαλεβός. Εμειναν εκεί κρυμμένοι τέσσερις μήνες, μέχρι που μετά από προδοσία τούς κύκλωσαν Χιτο-ΜΑΥδες και στρατός και αφού σκότωσαν τον Θ. Πρεκεζέ και τον γιατρό, έκοψαν τα κεφάλια τους και περιόδευαν στα χωριά επιδεικνύοντάς τα.

Η ηρωική Αράχωβα τη δεκαετία 1940-1950 πλήρωσε βαρύ φόρο αίματος, ανείπωτων θυσιών. Ανέδειξε τους δικούς της ήρωες, τους δικούς της λαϊκούς ηγέτες. Το παράδειγμα της Αράχωβας, κάθε χωριού της Λακωνίας, όπως και πολλών άλλων μεριών της Ελλάδας, είναι απόδειξη ότι όταν ο λαός αποφασίσει να βγει στο προσκήνιο, να γίνει ο πρωταγωνιστής, τότε αναδεικνύεται ο δικός του κόσμος. Ο Κόσμος των πανανθρώπινων αξιών, της αλληλεγγύης, του μαζικού λαϊκού ηρωισμού.

Α/Α ΕΠΩΝΥΜΟ    ΟΝΟΜΑ ΠΑΤΡΩΝΥΜΟ ΓΕΝΝΗΣΗ ΕΠΕΣΕ  ΧΡΟΝΙΑ ΘΑΝΑΤΟΥ   Βουκίδης